Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Εἴδαμε στήν προηγούμενη συνάντησή μας τήν ἐκπληκτική ἐμφάνιση τοῦ Κυρίου στόν διώκτη Του Σαούλ ἐμπρός ἀπό τή Δαμασκό καί ἀσφαλῶς πήραμε πολλά μηνύματα. Ἡ συνέχεια τῆς διηγήσεως τῆς μεταστροφῆς τοῦ Σαούλ, πού θά μελετήσουμε σήμερα, θά μᾶς δώσει ἐπίσης ἐντυπωσιακά διδάγματα. Κεντρικό νόημα τῆς περικοπῆς μας εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση τῆς μεταστροφῆς τοῦ Σαύλου καί ἡ συμβολή ἑνός πιστοῦ τῆς Δαμασκοῦ, τοῦ Ἀνανία, σ᾿ αὐτή.
Μελέτη περικοπῆς: Πράξ. θ´ 10-18.
1. Προκαλεῖ ἐντύπωση τό γεγονός ὅτι χρησιμοποίησε ὁ Θεός στό ἔργο τῆς βοήθειας καί τῆς βαπτίσεως τοῦ Σαύλου ἕναν ἁπλό πιστό τῆς Δαμασκοῦ. Γιατί ἄραγε δέν ἔφερε κάποιον Ἀπόστολο ἀπό τά Ἱεροσόλυμα γιά τό ἔργο αὐτό;
Ὡραῖα ἀπαντᾶ ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Γιά νά φανεῖ ὅτι ὁ Παῦλος δέν ὁδηγήθηκε στήν πίστη, δέν κατηχήθηκε «δι᾿ ἀνθρώπων… ἀλλά δι᾿ αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ» (ΕΠΕ 15, 572). Ὁ Ἀνανίας δέν εἶχε ἐντολή ἀπό τόν Θεό νά τόν κατηχήσει. Ἔγινε ἁπλῶς ὄργανό Του γιά νά ἀνακτήσει τό φῶς του ὁ Σαῦλος καί νά βαπτισθεῖ. Τό ἔγραψε κατόπιν ὁ ἅγιος Ἀπόστολος, ὅτι δέν παρέλαβε τό Εὐαγγέλιο ἀπό κάποιον ἄνθρωπο ἤ ἀπό κάποιον Ἀπόστολο, ἀλλ᾿ ἀπευθείας ἀπό τόν Χριστό: «Γνωρίζω δέ ὑμῖν, ἀδελφοί, τό εὐαγγέλιον τό εὐαγγελισθέν ὑπ᾿ ἐμοῦ ὅτι οὐκ ἔστι κατά ἄνθρωπον· οὐδέ γάρ ἐγώ παρά ἀνθρώπου παρέλαβον αὐτό οὔτε ἐδιδάχθην, ἀλλά δι᾿ ἀποκαλύψεως Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Γαλάτ. α´ 11-12).
Τό ὅτι ὅμως χρησιμοποίησε ὁ Θεός σάν ὄργανό Του ἕναν ἄσημο ἕως τότε πιστό, ἔχει καί κάποιο ἄλλο μήνυμα γιά μᾶς. Ποιό εἶναι αὐτό; Ὅτι ὁ Θεός θέλει νά χρησιμοποιοῦνται «ποικίλαι χεῖρες εἰς τάς ὑπερόχους διακονίας του, ἵνα μή αἱ τιμαί μονοπωλοῦνται ἤ συσσωρεύωνται εἰς ὀλίγους. Εὐδοκεῖ ἵνα ἀνατίθενται μεγάλαι ἀποστολαί καί εἰς ἀφανεῖς μαθητάς του, ἵνα οὕτω τιμῶνται καί οὗτοι καί ἐνθαρρύνωνται, ὅπως μετά μεγαλυτέρας προθυμίας ἀφιεροῦν ἑαυτούς εἰς τό ἔργον του» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχει πολλές περιπτώσεις πού βεβαιώνουν αὐτή τήν ἀλήθεια. Στή ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἔχουν καί πρέπει νά ἔχουν ὅλοι τή θέση τους καί τή δυνατότητα νά ἐργασθοῦν στόν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου. Δέν πρέπει νά ὑποτιμᾶται ἡ προσφορά κανενός, ἀλλά νά εἶναι σεβαστή.
2. Ποιά ἐντολή ἔδωσε ὁ Κύριος μέ ὅραμα στόν Ἀνανία, ὁ ὁποῖος ἦταν ἕτοιμος, μέ τό «ἰδού ἐγώ, Κύριε» πού εἶπε, νά ἐκτελέσει τό θέλημά Του; Νά μεταβεῖ στήν οἰκία ὅπου βρισκόταν ὁ Σαῦλος, ὁ ὁποῖος μάλιστα τήν ὥρα ἐκείνη προσευχόταν καί εἶδε σέ ὅραμα κάποιον ἄνδρα μέ τό ὄνομα Ἀνανίας νά ἔρχεται κοντά του καί νά βάζει ἐπάνω του τό χέρι του γιά νά ἀνακτήσει τήν ὅρασή του.
Τί μποροῦμε νά διδαχθοῦμε ἀπό αὐτό τό σημεῖο τῆς περικοπῆς μας; Πρῶτον, ὅτι ὁ Κύριος γνωρίζει μέ λεπτομέρεια τά πάντα γιά τόν καθένα μας, ποῦ εἴμαστε, τί κάνουμε, τί σχεδιάζουμε. Δεύτερο μήνυμα παίρνουμε ἀπό τήν προσευχή τοῦ Σαύλου. Ὁ πρώην διώκτης, ταπεινωμένος ἤδη καί μαλακωμένος ἀπό τήν τύφλωσή του χωρίς νά γογγύζει καί νά ἀδημονεῖ, προσεύχεται στόν Κύριο ἀναμένοντας τίς ὁδηγίες Του γιά τή μετέπειτα ζωή του.
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος σημειώνει ὅτι εἶπε ὁ Κύριος στόν Ἀνανία ὅτι προσεύχεται αὐτή τήν ὥρα ὁ Σαῦλος, γιά νά τόν ἐνθαρρύνει καί νά μή φοβηθεῖ νά μεταβεῖ στό σπίτι ὅπου βρισκόταν: «Προσεύχεται, φησίν· οὐκοῦν μή φοβηθῇς» (ΕΠΕ 15, 574). Ἐδῶ μποροῦμε νά προσθέσουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται, δέν εἶναι ἐπικίνδυνος ποτέ. Μέ τήν προσευχή μαλακώνει ἡ ψυχή. Ἡ προσευχή, ἔλεγε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «φλόγα σβέννυσι, θῆρας κοιμίζει» (PG 35, 593). Ὅλα τά πάθη πού μᾶς ἐξαγριώνουν, τά ἀποκοιμίζει.
3. Πῶς ἀπάντησε ὁ Ἀνανίας στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ; Ὡς ἐλεύθερος ἄνθρωπος ἐξέφρασε τούς δισταγμούς του. Δέν ἦταν ἐγωιστικές ἀντιρρήσεις τά ὅσα εἶπε. Εἶχε ἀκούσει γιά τόν τρομερό διώκτη τῶν Χριστιανῶν Σαούλ, πού ἐρχόταν στή Δαμασκό νά συλλάβει τούς Χριστιανούς, καί ἦταν φυσικό νά διερωτηθεῖ μέσα του καί νά ἐκφράσει τόν δισταγμό του ταπεινά καί ἁπλά.
Δέν ἀπαγορεύει ὁ Θεός νά ἔχουμε ἀπορίες. Καί ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἐξέφρασε τήν ἀπορία της στόν ἀρχάγγελο Γαβριήλ γιά ὅσα τῆς εἶπε κατά τόν Εὐαγγελισμό. Ἄλλο ἀπορία πού ζητεῖ κάποια διαφωτιστική ἀπάντηση καί ἄλλο πεισματική ἀντίρρηση καί διαφωνία.
Γι᾿ αὐτό καί ὁ Θεός δέν ἤλεγξε τόν Ἀνανία, ἀλλά τοῦ ἔδωσε ἐξηγήσεις, στίς ὁποῖες μάλιστα τοῦ τόνισε σέ ποιό ἔργο τιμητικό τόν ἀπέστελλε γιά νά διακονήσει. «Δέν εἶναι τυχαῖο πρόσωπο αὐτός στόν ὁποῖο σέ ἀποστέλλω», τοῦ εἶπε. «Τόν διάλεξα γιά νά γίνει ὄργανό μου, πού θά ἐπιφορτισθεῖ μέ τή δύσκολη ἀποστολή νά κηρύξει τό ὄνομά μου “ἐνώπιον ἐθνῶν καί βασιλέων” διάφορων λαῶν ἀλλά καί ἐνώπιον τῶν Ἰσραηλιτῶν. Θά τοῦ ὑποδείξω δέ ἐγώ τά ὅσα πρέπει νά πάθει αὐτός πού ἕως χθές μέ καταδίωκε».
Τί θαυμάζουμε στήν ἀπάντηση αὐτή τοῦ Θεοῦ, ὡς πρός τά σχέδια τῆς σοφίας Του γιά τόν Σαούλ; Ἄξιζε ἄραγε ὁ Σαούλ γιά μιά τόσο τιμητική ἀποστολή; Ἄν τό δοῦμε τό πράγμα ἀπό τήν ἀνθρώπινη σκοπιά, ἀσφαλῶς δέν ἄξιζε. Ὁ Θεός ὅμως ἔχει ἄλλα κριτήρια. Δέν βλέπει καί δέν κρίνει ὅπως ἐμεῖς. Γι᾿ αὐτό καί ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος ἔγραψε κατόπιν: «Ὦ βάθος πλούτου καί σοφίας καί γνώσεως Θεοῦ! ὡς ἀνεξερεύνητα τά κρίματα αὐτοῦ καί ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοί αὐτοῦ! Τίς γάρ ἔγνω νοῦν Κυρίου; ἤ τίς σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο;» (Ρωμ. ια´ 33-34).
Ἄς ἐμπιστευόμαστε λοιπόν στήν ἀγάπη Του καί ἄς ἀφήνουμε τόν ἑαυτό μας ταπεινά νά κατευθύνεται ἐκεῖ ὅπου καί σήμερα μᾶς ὁδηγεῖ μέ τίς συμβουλές τοῦ Πνευματικοῦ μας, πού ἐνεργεῖ ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Θεοῦ.
Ἀξιοπρόσεκτο ἐπίσης εἶναι τό ὅτι ὁ Θεός πού διάλεξε καί κάλεσε τόν Σαούλ γιά νά γίνει κήρυκας τοῦ Εὐαγγελίου Του στήν τότε γνωστή οἰκουμένη, δέν τόν κάλεσε γιά νά τοῦ ἀναθέσει εὔκολο ἔργο. Δέν τόν κάλεσε γιά νά ζήσει ἄνετα. Τόν τίμησε βέβαια μέ τό νά τόν ἀναδείξει Ἀπόστολό Του, ἀλλά τόν ἔβαλε σέ ἕνα δρόμο γεμάτο μέ δυσκολίες καί συμφορές. Τοῦ τό ὑπέδειξε μάλιστα ἐξαρχῆς ὁ Θεός, ὅπως εἶπε στόν Ἀνανία, τί ἐπρόκειτο νά πάθει γιά τή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου, ὥστε νά εἶναι προετοιμασμένος. Γνωρίζουμε ὅλοι πόσα ὑπέφερε στίς ἀποστολικές περιοδεῖες του ὁ Ἅγιος. Ὅλα ὅμως τά παθήματά του, ἐπειδή ἦταν ἐν γνώσει τοῦ Θεοῦ καί μέσα στό σχέδιό Του γιά τόν πρώην διώκτη Του, τά ἀντιμετώπιζε μέ καρτερία ἀγωνιστική καί μέ χαρά. Διότι μέ αὐτά πίστευε ὅτι ἐξιλεωνόταν γιά ὅσα εἶχε προξενήσει στήν Ἐκκλησία πρίν ἀπό τή μεταστροφή του. Γι᾿ αὐτό καί ἔγραψε κατόπιν στούς Κολασσαεῖς: «χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου» (Κολασ. α´ 24).
4. Νά δοῦμε καί τή συνάντηση τοῦ Ἀνανία μέ τόν Σαῦλο. Μόλις εἰσῆλθε στήν οἰκία ὅπου ἐφιλοξενεῖτο ὁ Σαῦλος, ὁ Ἀνανίας ἔβαλε τά χέρια του ἐπάνω του καί τόν προσφώνησε «Σαούλ ἀδελφέ». Λέγοντάς του τό ὄνομά του – ἐνῶ πρώτη φορά τόν ἔβλεπε – καί ὀνομάζοντάς τον ἀδελφό, «εὐθέως αὐτόν οἰκειοῦται», σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος (ΕΠΕ 15, 576). Δημιούργησε ἀτμόσφαιρα οἰκειότητος μέ τόν Σαῦλο. Εἶσαι ἀδελφός μας, τοῦ εἶπε. Μέ ἔστειλε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ὁποῖος σοῦ ἐμφανίσθηκε ἐνῶ ἐρχόσουν στή Δαμασκό, γιά νά ἀνακτήσεις τό φῶς σου καί νά γεμίσεις μέ Πνεῦμα Ἅγιο.
Ἀφοῦ δέ ἔβαλε τά χέρια του ἐπάνω στόν Σαῦλο, πού τόν ἄκουγε σιωπηλός, ἔπεσαν ἀπό τά μάτια του λέπια καί εἶδε τόν ἀπεσταλμένο τοῦ Θεοῦ Ἀνανία καί τούς ἄλλους πού ἦταν παρόντες. Εἶδε ὅμως πλέον μέ ἄλλα μάτια τήν κατάστασή του καί τή ζωή. «Ἡ ἀνάβλεψις αὕτη ἦτο σημεῖον, ὅτι εἶχεν ἤδη ἀπαλλαγῆ καί τῆς τυφλώσεως, τήν ὁποίαν εἶχε πρίν ἤ ἐπιστραφῇ. Ὅταν ἐδίωκε την Ἐκκλησίαν καί ἤγετο ὑπό τοῦ φαρισαϊκοῦ πνεύματος, ἦτο τυφλός…» (Π. Ν. Τρεμπέλας).
Μετά τήν ἀνάβλεψή του βαπτίσθηκε ἀπό τόν Ἀνανία καί ἄρχισε γι᾿ αὐτόν στό ἑξῆς ἡ νέα ζωή, γιά τήν ὁποία τόν εἶχε προορισμένο ὁ Θεός. Πῆρε τό ἔναυσμα γιά τή μεγαλειώδη πορεία του γιά τή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου καί τόν φωτισμό τῆς οἰκουμένης μέ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ.
Θαυμάζει κανείς τό πῶς ἐνεργεῖ ὁ Θεός στίς ψυχές καί πῶς ἑτοιμάζει αὐτούς πού ἔχει ἐκλέξει ὡς ὄργανά Του γιά τή βοήθεια τῶν συνανθρώπων τους. Ἀθόρυβα καί ἁπλά, χωρίς ἐντυπωσιακές ἐκδηλώσεις. Τό εἶπε ὁ Θεάνθρωπος ὅτι «οὐκ ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ μετά παρατηρήσεως», «μέ πομπή καί ἐξωτερική λαμπρότητα, ὥστε νά προσελκύει τήν παρατήρηση ὅλων» (Λουκ. ιζ´ 20).
Καί εἶναι ἐξίσου θαυμαστό τό ὅτι ἕνας γίγαντας τοῦ πνεύματος καί κορυφαῖος Ἀπόστολος, πού διέτρεξε κατόπιν Ἀνατολή καί Δύση ἐλευθερώνοντας τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν πλάνη τῆς εἰδωλολατρίας καί τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας καί πού τελοῦσε θαύματα καταπληκτικά, βαπτίσθηκε, φωτίσθηκε καί εἰσῆλθε στή μάνδρα τῆς Ἐκκλησίας μέ τή βοήθεια ἑνός ἁπλοῦ καί ἄσημου πιστοῦ. Αὐτό σημαίνει ὅτι στή μετάνοια καί ψυχική βοήθεια τῶν ἄλλων μπορεῖ νά βοηθήσει ὁ καθένας μας. Ἀπό τό ὑψηλό αὐτό ἔργο δέν ἀποκλείεται κανείς. Καί εἶναι πολλοί αὐτοί, στούς ὁποίους καλούμαστε νά μεταλαμπαδεύσουμε καί σήμερα τό φῶς τοῦ Χριστοῦ.
ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ἀναστάς πορεύθητι… καί ζήτησον… Σαῦλον ὀνόματι Ταρσέα…» (Πράξ. θ΄ 11).
