ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (8/3)

Σήμερα 8/3 εορτάζουν:

• Όσιος Θεοφύλακτος Επίσκοπος Νικομήδειας
• Όσιος Παύλος ο Ομολογητής επίσκοπος Πλουσιάδος
• Άγιος Ερμής ο Απόστολος
• Άγιος Δίων ο Μάρτυρας
• Όσιος Δομέτιος
• Άγιος Κύριλλος ο Ιερομάρτυρας
• Άγιοι Φηλικίτη, Ερένια, Ρογάτος, Φίλιξ, Ρογάτος, Βεάτος, Ουρβανός, Σιλβάνος και Μαμμίλος οι Μάρτυρες
• Όσιοι Λάζαρος και Αθανάσιος εκ Ρωσίας
• Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου του Σημείου εν Κουρσκ της Ρωσίας

Ὁ Ὅσιος Θεοφύλακτος ἐπίσκοπος Νικομήδειας

Οἱ δυ­σκο­λί­ες στήν Ἐκ­κλη­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ δέν ἔ­λει­ψαν πο­τέ. Ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Πί­στη πά­ρα πολ­λές φο­ρές στό πέ­ρα­σμα τῶν αἰ­ώ­νων βρέ­θη­κε ἐ­νώ­πιον ἐ­χθρῶν καί ἀν­τι­δρά­σε­ων, σέ κα­τά­στα­ση μά­χης καί πο­λέ­μου. Πάν­το­τε ὅ­μως στίς πε­ρι­στά­σεις αὐ­τές ὁ Θε­ός τῆς ἀ­λη­θεί­ας ἀ­να­δεί­κνυ­ε τούς ἐν­θου­σι­ώ­δεις ἀ­γω­νι­στές, οἱ ὁ­ποῖ­οι μέ ζῆ­λο ἔν­θε­ο ἀ­γω­νί­ζονταν μέ­χρι θα­νά­του γιά τήν ὑ­πε­ρά­σπι­ση τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας. Ἕ­νας τέ­τοι­ος ἀ­γω­νι­στής ἀ­να­δεί­χθη­κε στόν ὄγδο­ο – ἕ­να­το αἰώ­να καί ὁ ἐ­πί­σκο­πος Νι­κο­μή­δειας Θε­ο­φύ­λα­κτος.

Ἀ­πό τά μέ­ρη τῆς Ἀ­να­το­λῆς κα­τα­γό­ταν ὁ Θε­ο­φύ­λα­κτος, νω­ρίς ὅ­μως ἐγ­κα­τα­στά­θη­κε στή Βα­σι­λεύ­ου­σα, τήν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη. Ἐ­κεῖ γνω­ρί­σθη­κε καί συν­δέ­θη­κε μέ τόν Τα­ρά­σιο, ὅ­ταν αὐ­τός ἦ­ταν ἀ­κό­μη λαϊκός, γραμ­μα­τεύς ἐξ ἀ­πορ­ρή­των τῆς βα­σί­λισ­σας Εἰ­ρή­νης. Γρή­γο­ρα ὁ Τα­ρά­σιος ἀ­να­γνώ­ρι­σε τόν εὐ­θύ καί στα­θε­ρό χα­ρα­κτή­ρα τοῦ Θε­ο­φύ­λα­κτου, τήν ἁ­γνό­τη­τα τῶν δι­α­θέ­σε­ών του, τήν ἁ­γί­α πο­λι­τεί­α του. Γι’ αὐ­τό καί τόν ἐ­κτί­μη­σε βα­θύ­τα­τα. Κι ὅ­ταν ἐ­ξε­λέ­γη Πα­τριά­ρχης Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως (784 – 806), εἶ­δε στό πρό­­σω­πο τοῦ Θε­ο­φύ­λα­κτου τόν ἐ­κλε­κτό συ­νερ­γά­τη του, τόν ἀ­γω­νι­στή τῆς ἀ­λή­θειας, τόν ὁ­ποῖ­ο στέλ­νει ὁ Θε­ός κον­τά του, γιά νά τόν βο­η­θή­σει στούς ἀ­γῶ­νες του. Γι’ αὐ­τό καί τόν κά­νει μο­να­χό καί τόν στέλ­νει μα­ζί μέ ἄλ­λους ἐ­κλε­κτούς πι­στούς σέ μο­να­στή­ρι τοῦ Βο­σπό­ρου, γιά νά ἀ­σκη­θεῖ. Πράγ­μα­τι τήν πε­ρί­ο­δο τῆς μο­να­στι­κῆς ἀ­σκή­σε­ως τήν χρη­σι­μο­ποί­η­σε ὁ Θεοφύλα­κτος, ὅ­πως πα­λαι­ό­τε­ρα οἱ με­γά­λοι Πα­τέ­ρες, γιά αὐ­το­συγ­κέν­τρω­ση, με­λέ­τη τῆς θεί­ας σο­φί­ας, ἐ­πι­κοι­νω­νί­α μέ τόν Θε­ό. Καί δέν ἄρ­γη­σε νά ἔλ­θει ἡ στιγ­μή, κα­τά τήν ὁποία ὁ Πα­τριά­ρχης Τα­ρά­σιος ἐ­κτι­μών­τας ἀ­κό­μη πε­ρισ­σό­τε­ρο τήν ἁ­γί­α ζω­ή του, τόν ἔν­θε­ο ζῆ­λο του, τή με­γά­λη του μόρ­φω­ση τόν ἐ­ξέ­λε­ξε καί τόν χει­ρο­τό­νη­σε ἐ­πί­σκο­πο Νικομή­δειας.

Στήν ὑ­ψη­λή αὐ­τή ἔ­παλ­ξη φά­νη­κε ἡ λαμ­πρή προ­σω­πι­κό­τη­τά του. Ἀ­φο­σι­ώ­νε­ται ὡς κα­λός ποι­μέ­νας στό ποί­μνιο καί τή δι­α­κο­νί­α του. Μέ τό κή­ρυγ­μα καί τή φι­λαν­θρω­πί­α δι­α­κο­νεῖ τούς Χρι­στια­νούς. Κη­ρύτ­τει καί κα­τευ­θύ­νει στήν ἀ­λή­θεια. Συμ­βου­λεύ­ει καί προ­τρέ­πει. Ἐ­ξάλ­λου κτί­ζει νο­σο­κο­μεῖ­α, ἱ­δρύ­ει ἰ­δι­αί­τε­ρα τα­μεῖ­α, ἀ­πό τά ὁποῖα μπο­ροῦν νά ἐ­νι­σχύ­ον­ται καί νά συν­τη­ροῦν­ται οἱ φτω­χοί, οἱ ἄρ­ρω­στοι, οἱ χῆ­ρες, τά ὀρ­φα­νά. Δέν δι­στά­ζει κι αὐ­τός ὁ ἴ­διος πο­λύ συ­χνά νά ἐ­πι­σκέ­πτε­ται τίς κα­λύ­βες τῶν πτω­χῶν καί μέ τά ἴ­δια του τά χέ­ρια νά δί­νει βο­η­θή­μα­τα, νά δι­α­κο­νεῖ καί νά νο­ση­λεύ­ει, νά πε­ρι­ποι­εῖ­ται τούς ἀ­σθε­νεῖς. Αἰ­σθα­νό­ταν γι’ αὐ­τό ἰ­δι­αί­τε­ρη χα­ρά, μι­μού­με­νος τόν Κύ­ριό του Ἰ­η­σοῦ. Γί­νε­ται ἡ και­ο­μέ­νη λαμπά­δα, ἡ ὁ­ποί­α λάμ­πει, φω­τί­ζει, θερ­μαί­νει τούς πι­στούς.

Σέ λί­γο ὅ­μως ἡ κα­τά­στα­ση στήν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη ἀλ­λά­ζει. Με­τά τήν ἔκ­πτω­ση τῆς βα­σί­λισ­σας Εἰ­ρή­νης καί τή δι­α­δο­χή δι­α­φό­ρων βα­σι­λέ­ων ἀ­νέ­βη­κε στόν αὐ­το­κρα­το­ρι­κό θρόνο ὁ Λέ­ων ὁ Ε΄ (813 – 820), τό­τε πού Πα­τριά­ρχης τῆς Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως ἦ­ταν ὁ δι­ά­δο­χος τοῦ Τα­ρα­σί­ου Νι­κη­φό­ρος (806 – 815). Ἀλ­λά τό­τε ἀ­κρι­βῶς ἄρ­χι­σε νέ­ος σά­λος στήν Ἐκ­κλη­σί­α. Δι­ό­τι ὁ αὐ­το­κρά­τωρ, ὀ­πα­δός τῆς ἐκ­κλη­σι­α­στι­κῆς με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ως, δι­έ­τα­ξε, πα­ρά τόν γνω­στό ὄ­ρο τῆς Ζ΄ Οἰ­κου­με­νι­κῆς Συ­νό­δου, τήν κα­θαί­ρε­ση τῶν ἁ­γί­ων εἰκόνων. Οἱ εἰ­κο­νο­μά­χοι βρί­ζουν καί βε­βη­λώ­νουν τίς ἅ­γι­ες εἰ­κό­νες. Ἡ Ἐκ­κλη­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ καί ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Πί­στις βρέ­θη­κε καί πά­λι σέ κα­τά­στα­ση δι­ωγ­μοῦ. Σ’ ὅ­λες αὐ­τές τίς θρα­σύ­τη­τες ἀν­τι­τά­χθη­κε θαρ­ρα­λέ­α ὁ Πα­τριά­ρχης Νι­κη­φό­ρος καί μα­ζί του στήν πρώ­τη γραμ­μή τῆς μά­χης οἱ ὅ­σιοι μο­να­χοί τῆς Μο­νῆς Στου­δί­ου καί πλειά­δα γεν­ναί­ων ὀρθοδόξων Ἱ­ε­ραρ­χῶν, με­τα­ξύ τῶν ὁ­ποί­ων καί ὁ Νι­κο­μή­δειας Θε­ο­φύ­λα­κτος. Δι­α­φω­τί­ζουν τόν λα­ό καί προ­σπα­θοῦν νά τόν στη­ρί­ξουν στήν Ὀρ­θο­δο­ξί­α.

Ὁ αὐ­το­κρά­τωρ Λέ­ων κα­λεῖ τούς ἀ­γω­νι­στές ἀρ­χι­ε­ρεῖς στά ἀ­νά­κτο­ρα. Κι ἐ­κεῖ οἱ τί­μιοι ἱ­ε­ράρ­χες τοῦ ἀ­να­πτύσ­σουν μέ ὑ­πο­μο­νή τά ἐ­πι­χει­ρή­μα­τα, γιά νά ἀν­τι­λη­φθεῖ καί νά ἀναγνωρίσει τό λά­θος του. Ὁ Θε­ο­φύ­λα­κτος, πα­ρά τόν σε­βα­σμό, τόν ὁ­ποῖ­ο αἰ­σθά­νε­ται στόν αὐ­το­κρα­το­ρι­κό θρό­νο, μέ θάρ­ρος πού τοῦ ἐμ­πνέ­ει ἡ χρι­στι­α­νι­κή του ἰ­δι­ό­τη­τα καί ἡ ἀ­λή­θεια, στη­λι­τεύ­ει τή στά­ση του καί τόν θέ­τει ἀν­τι­μέ­τω­πο τοῦ Θε­οῦ.

Ποί­α ἡ συ­νέ­χεια; Ὁ αὐ­το­κρά­τωρ χρη­σι­μο­ποι­εῖ πλέ­ον αὐ­θαί­ρε­τα μέ­τρα. Ἀ­πο­στέλ­λει ὅ­λους τους ἱ­ε­ράρ­χες σέ ἐ­ξο­ρί­α. Τόν Πα­τριά­ρχη Νι­κη­φό­ρο στή Θά­σο, ἄλ­λους σέ ἀλ­λά μέ­ρη καί τόν Θε­ο­φύ­λα­κτο στό πα­ρα­θα­λάσ­σιο φρού­ριο Στρό­βι­λο, στή Λυ­κί­α. 30 χρό­νια μέ­νει ἐ­κεῖ ἐ­ξό­ρι­στος, μέ­σα σέ στε­ρή­σεις καί κα­κου­χί­ες καί πά­ρα πολ­λές ἄλ­λες ἀν­τι­ξο­ό­τη­τες. Δέν μεμ­ψι­μοι­ρεῖ ὅ­μως. Ἄ­καμ­πτος στό Ὀρ­θό­δο­ξο φρό­νη­μα κα­τα­φεύ­γει πάν­το­τε στόν Ἀρ­χη­γό τῆς Ἀ­λήθει­ας, τόν Κύ­ριο Ἰ­η­σοῦ, καί ζη­τᾶ τήν ἐ­πέμ­βα­σή του γιά τήν ἐ­πι­κρά­τη­ση τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας. Καί αὐ­τός βέβαί­α πέ­θα­νε στήν ἐ­ξο­ρί­α ὡς ὁ­μο­λο­γη­τής καί μάρ­τυ­ρας γιά χά­ρη τῆς πί­στε­ως, κι ὁ θάνατός του πού δημιούργησε με­γά­λη θλί­ψη στό ποί­μνι­ό του καί σ’ ὅ­λους τούς Ὀρ­θο­δό­ξους. Ὁ Θε­ός ὅ­μως ἄ­κου­σε τίς  προ­σευ­χές του καί ἔ­δω­σε, ὥ­στε γρή­γο­ρα νά λάμ­ψει ἡ ἀ­λή­θεια, νά νι­κή­σει ἡ Ὀρ­θο­δο­ξί­α. Ὅ­ταν ἦ­ταν βα­σί­λισ­σα ἡ Θε­ο­δώ­ρα καί Πα­τριά­ρχης ὁ Με­θό­διος (842) συν­τε­λέ­σθη­κε ὁ θρί­αμ­βος τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας καί ἐ­πι­κρά­τη­σε ἡ ἀ­λή­θεια. Μέ τι­μές πολ­λές, μέ εὐ­λά­βεια ἀ­νά­λο­γη, κλῆ­ρος καί λα­ός τήν Α΄ Κυ­ρια­κή τῶν Νη­στει­ῶν, ἡ ὁ­ποί­α ἀ­πό τό­τε πῆ­ρε τό ὄ­νο­μα Κυ­ρια­κή τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, ἀ­να­στή­λω­σε τίς  ἅ­γι­ες εἰ­κό­νες καί ἡ Ἐκ­κλη­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ βρῆ­κε καί πά­λι τήν εἰ­ρή­νη της. Τό­τε τό ποί­μνιο τοῦ Ἐ­πι­σκό­που Νι­κο­μη­δεί­ας Θε­ο­φύ­λα­κτου ζή­τη­σε καί ἔ­λα­βε μέ πολ­λή εὐ­γνω­μο­σύ­νη ἀ­πό τόν τό­πο τῆς ἐ­ξο­ρί­ας τά ἱ­ε­ρά λεί­ψα­νά του.

Ὁ ἅ­γιος Θε­ο­φύ­λα­κτος καί ὅ­λοι οἱ συ­νερ­γοί του τώ­ρα ἀ­πο­λαμ­βά­νουν στόν οὐ­ρα­νό τόν δί­και­ο ἔ­παι­νο καί τό στε­φά­νι τῶν ἀ­γω­νι­στῶν. Κι ἐ­μεῖς πού πα­ρα­λά­βα­με ἀ­πό αὐ­τούς ἀνόθευ­τη τήν ἀ­λή­θεια καί τήν ὀρ­θή πί­στη, ἔ­χου­με ὑ­πο­χρέ­ω­ση ἀ­πέ­ναν­τι σ’ αὐ­τούς καί στίς με­τέ­πει­τα γε­νι­ές, ἀλ­λά καί στόν Θε­ό, νά ζή­σου­με τήν ἀ­λή­θεια αὐ­τή, ἀλ­λά καί νά τή δια­φυ­λά­ξου­με.

Στι­χη­ρόν τοῦ Ἑ­σπε­ρι­νοῦ. Ἦ­χος α΄.

Πά­τερ Θε­ο­φύ­λα­κτε Θε­οῦ φυ­λα­καῖς φρου­ρού­με­νος δι­ε­φυ­λά­χθης ἀ­λώ­βη­τος καί πύρ­γος ἄ­σει­στος·

Ἐκ­κλη­σί­ας ὤ­φθης πει­ρα­σμοῖς ἀ­κλό­νη­τος, τοῖς τῶν αἱ­ρε­τι­κῶν μη­χα­νή­μα­σι

καί νῦν ἱ­κέ­τευ­ε δω­ρη­θῆ­ναι ταῖς ψυ­χαῖς ἡ­μῶν τήν εἰ­ρή­νην καί τό μέ­γα ἔ­λε­ος.

Ἀπό τό βιβλίο «Ἀθλητές Στεφανηφόροι»

Ἀρχιμ. Θεοδώρου Μπεράτη

Ὁ Ὅσιος Παῦλος ὁ Ὁμολογητὴς ἐπίσκοπος Πλουσιάδος

Ἔζησε καὶ αὐτὸς κατὰ τὴν περίοδο τῆς εἰκονομαχίας καὶ διακρίθηκε μεταξὺ τῶν ἀκούραστων ὑπερασπιστῶν καὶ ἀτρόμητων φρουρῶν καὶ συνηγόρων τῆς Ὀρθοδοξίας.Πλήθη ὁμοφρόνων του διώκονταν, ἐξορίζονταν, βασανίζονταν, φυλακίζονταν, σκοτώνονταν, ἄλλοι ἦταν μὲ κομμένη τὴν μύτη καὶ τὴν γλῶσσα ἱερὰ θύματα τοῦ μαρτυρίου ὑπὲρ τῶν Εἰκόνων. Ἀλλ΄ ἡ πιθανότητα, ὅτι θὰ ἔπασχε καὶ αὐτὸς τὰ ἴδια, δὲν ἀναχαίτισε τὴν εὐσεβὴ ζέση τοῦ Παύλου. Πήγαινε λοιπὸν σὲ διάφορα μέρη καὶ ἐνεθάῤῥυνε τὴν ἀντίστασηκατὰ τῶν αὐτοκρατορικῶν διαταγῶν. Δίδασκε, ὅτι οἱχριστιανοὶ κανένα σεβασμὸ δὲν ὀφείλουν καὶ καμιὰ ὑπακοὴ σὲ Πατριάρχες καὶ Ἐπισκόπους εἰκονομάχους καὶ διαμαρτυρόταν κατὰ τῆς ἀνίερης ἀνατροπῆς, ποὺ ἤθελαν νὰ ἐπιβάλουν στὴν Ἐκκλησία. Γιὰ τὴν διαγωγή του αὐτὴ καταδιώχθηκε, φυλακίστηκε καὶ ἐξορίστηκε. Ἀλλ΄ αὐτὸς ἔμεινε ἀκλόνητος στὸν τίμιο ἀγῶνα του καὶ παρέδωσε τὴν πνοή του μαχόμενος μέχρι τελευταίας στιγμῆς.

Ὁ Ἅγιος Ἑρμῆς ὁ Ἀπόστολος

Αὐτὸν ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή του (ιστ΄ 14). Κατὰ τὴν παράδοση ἔγινε ἐπίσκοπος Δαλματίας καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Στὸν Συναξαριστὴ Delehaye καλεῖται Ἑρμῦλος. Στὸν δὲ Παρισινὸ Κώδικα 13 φ. 296 ἡ μνήμη του φέρεται κατὰ τὴν 8η Ἀπριλίου μετὰ τοῦ Ἠρωδίωνος, Ἀσύγκριτου, Φλέγοντος, Ρούφου, Ἔπαφρα καὶ Ἀγάβου.

Ὁ Ἅγιος Δίων

Μαρτύρησε διὰ μαχαίρας.

Ὁ Ὅσιος Δομέτιος

Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.