Τρίτη 12 Ἰανουαρίου 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
"καὶ ᾄδουσι τὴν ᾠδὴν Μωϋσέως τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ᾠδὴν τοῦ ἀρνίου λέγοντες· μεγάλα καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου, Κύριε ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ· δίκαιαι καὶ ἀληθιναὶ αἱ ὁδοί σου, ὁ βασιλεὺς τῶν ἐθνῶν.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
"Καί ψάλλουν τήν ὠδήν τοῦ δούλου τοῦ ΘΙεο[που Μωϋσέως, πού ἔψαλλαν οἱ Ἰσραηλῖται, ὅταν διέβησαν τήν Ἐρυθράν θάλασσαν, Ψάλλουν καί τήν ὠδήν τήν ἀφιερωμένην εἰς τό Ἀρνίον καί λέγουν· Μεγάλα καί θαυμαστά εἶναι τά ἔργα σου, Κύριε ὁ θεός ὁ παντικράτωρ· δίκαια καί σοφά καί ἐπί ταῆς ἀληθείας στηριγμένα εἶναι τά κυβερνητικά καί παιδαγωγικά μέτρα, πού μεταχειρίζεσαι σύ, πού εἶσαι ὁ βασιλεύς ταῶν ἐθνῶν" ( Ἀπό τήν «ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας» τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα)
ΣΧΟΛΙΟ
"Μετά ταῦτα, συνεχίζει ὁ πρῶτος θεολόγος τῆς ᾿Εκκλησίας, εἶδα στόν οὐρανό ἕνα ἄλλο «σημεῖον… μέγα καί θαυμαστόν». ῞Ενα σημάδι μεγάλο καί θαυμαστό. ῏Ησαν ἑπτά ἄγγελοι, πού κρατοῦσαν ἑπτά πληγές, πού συμβόλιζαν ὅλες γενικῶς τίς τιμωρίες, οἱ ὁποῖες σάν ἄλλες πληγές τοῦ Φαραώ τῆς Αἰγύπτου θά πέσουν ἐπάνω στούς ἀσεβεῖς ἀνθρώπους, λίγο πρίν ἀπό τήν τελική Κρίσι τοῦ κόσμου.
Πρίν ἀρχίσουν αὐτές οἱ τιμωρίες, εἶδα, προσθέτει ὁ ῞Αγιος, κάτι πού ἔμοιαζε μέ γυάλινη θάλασσα καί συμβόλιζε ὅλη τήν Κτίσι, πού εἶναι διαφανής ὅπως τό γυαλί ἐμπρός στό βλέμμα τοῦ Θεοῦ, ὁ ῾Οποῖος παρακολουθεῖ τά πάντα. Αὐτήν τήν φορά ὅμως, ἡ «θάλασσα» αὐτή δέν ἦταν ἐντελῶς καθαρή, ὅπως τήν εἶχα ἰδεῖ προηγουμένως (βλ. ᾿Αποκ. δ´ 6). Τώρα ἦταν ἀνακατεμένη μέ φωτιά, πρᾶγμα πού ἐσήμαινε τήν δικαία κρίσι τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία σάν ἄλλη φωτιά θά λαμπρύνῃ καί θά ἀναδείξῃ καλύτερα τούς πιστούς καί ἐναρέτους ἀνθρώπους, καί ἀντιθέτως θά κατακαύσῃ τούς ἀσεβεῖς καί ἁμαρτωλούς. ᾿Επάνω σ’ αὐτή τήν θάλασσα ἔστεκαν σταθεροί καί ἀκλόνητοι ὅσοι εἶχαν ἀναδειχθῆ νικηταί στόν πόλεμο πού εἶχε κάμει κατά τῆς ᾿Εκκλησίας τό «θηρίον», δηλαδή ὁ ᾿Αντίχριστος. ῞Οσοι δέν δέχθηκαν νά προσκυνήσουν τήν εἰκόνα του καί νά πάρουν τόν ἀριθμό τοῦ ὀνόματός του.
῞Ολοι αὐτοί, πού εἶχαν περάσει τήν φοβερή θάλασσα τῶν διωγμῶν ἀτρόμητοι, στέκουν «ὄρθιοι, δηλαδή σέ στάση νίκης θριαμβευτικῆς» (ΕΒ). Καί «ᾄδουσι τήν ᾠδήν Μωϋσέως τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ καί τήν ᾠδήν τοῦ ἀρνίου». ῎Εψαλλαν τήν νικητήρια ὠδή τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ Μωϋσέως, τήν ὁποίαν ἔψαλαν οἱ ῾Εβραῖοι μετά τήν θαυμαστή διάβασι τῆς ᾿Ερυθρᾶς θαλάσσης. ῎Εψαλλαν καί τήν ὠδή τήν ἀφιερωμένη στό «ἀρνίον», σ’ ᾿Εκεῖνον ὁ ῾Οποῖος μέ τήν σταυρική Του θυσία ἔσωσε ἀπό τά νύχια τοῦ Διαβόλου τούς ἀνθρώπους. ῾Ο ὕμνος τους συνωδευόταν ἀπό τούς ἁρμονικούς ἤχους πού ἔβγαιναν ἀπό τίς κιθάρες πού κρατοῦσαν ὅλοι στά χέρια τους καί οἱ ὁποῖες τούς εἶχαν δοθῆ ἀπό τόν Θεό.
῏Ηταν ἕνας παναρμόνιος ὕμνος. «Τό περιεχόμενόν του… ὑμνεῖ τό μεγαλεῖον τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖον συνίσταται ἐκ τῆς δικαιοσύνης καί ἁγιότητός Του» (ΙΓ). Εἶναι μεγάλα καί θαυμαστά τά ἔργα σου, Κύριε ὁ Θεός ὁ παντοκράτωρ, ἔλεγαν. Εἶναι δίκαια, εἶναι σοφά καί ὀρθά, στηριγμένα στήν ἀλήθεια, «τά κυβερνητικά καί παιδαγωγικά μέτρα, τά ὁποῖα μεταχειρίζεσαι σύ, πού εἶσαι ὁ βασιλεύς τῶν ἐθνῶν» (ΠΤ). Ποιός δέν θά φοβηθῇ, Κύριε, ποιός δέν θά δοξάσῃ τό μέγα καί ἅγιον ῎Ονομά σου; Διότι σύ εἶσαι ὁ μόνος ὅσιος καί ἅγιος! Καί θά ἔλθουν γι’ αὐτό καί θά προσκυνήσουν ἐμπρός σου, ἀναγνωρίζοντας τήν μεγαλωσύνη καί τήν δεσποτεία σου, ὅλα τά ἔθνη. Θά προσκυνήσουν καί θά σκύψουν ἐμπρός στό μεγαλεῖο σου, διότι θά φανερωθοῦν τότε ἐνώπιον ὅλων τῶν ἀνθρώπων οἱ δίκαιες ἀποφάσεις καί ἐνέργειές σου (᾿Αποκ. ιε´ 1-4).
῾Η θριαμβευτική ὠδή ἀναφέρεται στήν τελική συντριβή τῶν δυνάμεων τοῦ κακοῦ καί στήν σωτηρία τῶν εὐσεβῶν ἀνθρώπων καί τήν ἀπόλαυσι τῆς αἰωνίου εὐτυχίας τῶν οὐρανῶν. Εἶναι ἀνωτέρα ἀπό κάθε νικητήριον παιᾶνα πού ἀκούσθηκε ἤ θά ἀκουσθῇ ποτέ στόν κόσμο. Φράσεις της ἐπῆρε καί χρησιμοποιεῖ στήν Λατρεία καί ἡ ᾿Εκκλησία μας. ῎Ετσι, στήν ᾿Ακολουθία τοῦ Μεγάλου ῾Αγιασμοῦ ἀκοῦμε τόν Λειτουργό νά ἐπαναλαμβάνῃ τρεῖς φορές δυνατά· «Μέγας εἶ, Κύριε, καί θαυμαστά τά ἔργα σου, καί οὐδείς λόγος ἐξαρκέσει πρός ὕμνον τῶν θαυμασίων σου!». Καί τά ὡραιότερα λόγια τῶν ἀνθρώπων ἀποδεικνύονται ἀνεπαρ-κῆ, γιά νά ὑμνηθοῦν μέ αὐτά τά θαυμάσια μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ.
Τήν ψάλλουν δέ τήν ὠδήν αὐτήν οἱ πρό Χριστοῦ καί οἱ μετά Χριστόν εὐλαβεῖς καί ὅσιοι ἄνθρωποι. ῞Ολη δηλαδή ἡ ᾿Εκκλησία, πού ἀπετελέσθη ἀπό ἐκείνους πού ἐπίστευσαν στόν ᾿Ιησοῦ Χριστό, ὅταν κατῆλθε στόν ῞Αδη κατά τήν τριήμερη ταφή Του καί ἐκήρυξε μέ τήν ψυχή Του στίς φυλακισμένες ψυχές, «τοῖς ἀπ’ αἰῶνος ἐκεῖ καθεύδουσι λύτρωσιν ἀψευδῆ»· ἀλλά καί ἀπό ἐκείνους πού ἔζησαν καί ζοῦν καί θά ζήσουν στόν ἐπίγειο καί ἐπουράνιο κόσμο μετά τήν νίκη τοῦ «᾿Αρνίου» καί τήν συντριβή τοῦ κράτους τοῦ Πονηροῦ διά τῆς θυσίας Του στόν Γολγοθᾶ.
Εἶναι ὁ ὕμνος τῶν νικητῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπέτυχαν τήν πιό μεγάλη νίκη. Καμιά νίκη, καί τοῦ πιό ἐνδόξου ὀλυμπιονίκου, καί τοῦ πιό γενναίου στρατηγοῦ, δέν συγκρίνεται μέ τήν νίκη τους αὐτή. Εἶναι ἡ νίκη ἐπί τοῦ ἑαυτοῦ τους, ἡ ὁποία, ὅπως ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας, εἶναι «πασῶν τῶν νικῶν πρώτη τε καί ἀρίστη». ᾿Ενίκησαν τό σαρκικό φρόνημα καί τήν ροπή πού ἔχει κάθε ἄνθρωπος πρός τό κακό. Εἶναι ἐπίσης νίκη κατά τῶν ἐπηρεασμῶν καί ἐπιδράσεων τοῦ κόσμου τῆς ἁμαρτίας, πού ἐπιχειρεῖ νά σύρῃ μακριά ἀπό τόν Θεό καί τό θέλημά Του τόν κάθε ἄνθρωπο. Προσπαθεῖ νά τόν «γλυκάνῃ» δῆθεν μέ τίς «χαρές» του καί νά τόν ἐγκλωβίσῃ στίς ἡδονές, στίς ἀπολαύσεις καί στά «ξεφαντώματά» του. Πρό πάντων ὅμως εἶναι νίκη κατά τοῦ φοβεροῦ ἐχθροῦ τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἀοράτου ἄρχοντος τῶν δαιμονίων Σατανᾶ· τοῦ ὑποκινητοῦ κάθε διωγμοῦ καί πολέμου κατά τῆς ᾿Εκκλησίας. Εἶναι νίκη κατά τοῦ Διαβόλου, ὁ ὁποῖος θά κινήσῃ γῆν καί οὐρανόν, ἰδιαιτέρως μάλιστα ὅταν θά πλησιάζῃ τό τέλος τοῦ παρόντος κόσμου, γιά νά κάμῃ τούς ἀνθρώπους ἰσόβιους σκλάβους του.
῎Εφθασαν δέ στήν νίκη αὐτή διατηρῶντας «ἀδούλωτον τῆς ψυχῆς τό φρόνημα», ὅπως ψάλλει ἡ ᾿Εκκλησία μας· χωρίς νά ὑπολογίζουν τίς εἰρωνεῖες τοῦ κόσμου· χωρίς νά δειλιάζουν ἐμπρός στίς ἀπειλές· χωρίς νά φοβοῦνται ἐπιθέσεις καί διωγμούς. ᾿Ατρόμητοι καί γενναῖοι ἐποδοπάτησαν μέ τήν πανίσχυρη Χάρι τοῦ Θεοῦ «πᾶσαν τήν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ» (Λουκ. ι´ 19).
Παρουσιάζονται δέ τώρα στά μάτια τοῦ Προφήτου τῆς Καινῆς Διαθήκης προκαταβολικῶς, πρίν ἀπό τήν τελική Κρίσι τοῦ κόσμου, γιά νά ἐνισχυθοῦν καί οἱ πιστοί πού ζοῦν καί ἀγωνίζονται ἀκόμη στόν παρόντα κόσμο, καί νά μάθουν νά ἀνυμνοῦν τό ἔνδοξον ῎Ονομα τοῦ Θεοῦ. Νά ψάλλουν καί νά δοξολογοῦν, ὅσο θερμότερα καί γλυκύτερα μποροῦν· γιά νά τόν εὐχαριστοῦν γιά τήν βοήθειά Του στόν καθημερινό ἀγῶνα τους· νά τόν ἀνυμνοῦν γιά τήν σωτηρία τους ἀπό τά δίκτυα τοῦ Πονηροῦ καί γιά τήν ἀτελεύτητη εὐτυχία πού τούς ἔχει ἑτοιμάσει.
Θά εἴμαστε ἆρα γε, ἀδελφέ μου, κι ἐμεῖς ἀνάμεσα στούς τρισευτυχισμένους αὐτούς νικητάς; Θά ἀξιωθοῦμε νά συγκαταριθμηθοῦμε στήν χορωδία ἐκείνη τοῦ οὐρανοῦ καί νά ψάλλουμε τήν «ἐπινίκιον ᾠδήν»; ῾Ο Θεός βεβαίως τό γνωρίζει. ᾿Εξαρτᾶται ὅμως τοῦτο καί ἀπό ἐμᾶς. ᾿Αρκεῖ νά εἴμαστε πιστοί ἀκόλουθοι τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας καί μέχρι τέλους τῆς ζωῆς μας ἀγωνισταί κατά τῆς ἁμαρτίας."
( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Γ.Ψαλτάκη «Μηνύματα ἀπό τό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως).
