Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης ὀγδόντα χρόνων ἀπό τήν ὁσιακή κοίμηση τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιμανδρίτου Εὐσεβίου Ματθοπούλου, Γέροντος τῆς Ἀδελφότητός μας, δημοσιεύουμε σέ συνέχειες κομμάτια ἀπό τό κλασικό βιβλίο του «Ο ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ». Τό κείμενο εἶναι παρμένο ἀπό τό ὁμώνυμο βιβλίο τῶν ἐκδόσεων τῆς Ἀδελφότητος «ΖΩΗ» σέ ἁπλούστερη γλωσσική μορφή.
29. Τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου ἐργάζονται καὶ τὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Εἴπαμε προηγουμένως ὅτι ὁ ἴδιος ὁ ὕψιστος Θεὸς ἐργάζεται πάνω στὸν ἄνθρωπο. Αὐτὸς τὸν προσελκύει νὰ πιστεύση στὸν Χριστὸ καὶ Αὐτὸς πραγματοποιεῖ τὴ σωτηρία του.
Ἀλλά, ὅταν λέμε ὅτι ὁ Ἴδιος ὁ Θεὸς ἐργάζεται τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας, τῆς καλλιέργειας καὶ τελειοποιήσεως τοῦ ἀνθρώπου, πρέπει νὰ ἐννοοῦμε ὅτι δὲν τὸ ἐργάζεται ἀποκλειστικὰ μόνο ὁ Πατήρ, ἤ μόνο ὁ Υἱός, ἤ μόνο τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ τὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Καὶ στὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος ὑπάρχει μία καὶ ἡ αὐτή θελήση, μιὰ καὶ ἡ αὐτή ἐνέργεια, μιὰ καὶ ἡ αὐτή δύναμη.
Γι’ αὐτὸ παρατηροῦμε πολλὲς φορὲς στὴν Ἁγία Γραφή ὅτι μία ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ποὺ σὲ ἕνα μέρος τῆς ἀναφέρεται ὅτι τὴν ἐνεργεῖ ὁ Πατήρ, σὲ ἄλλο μέρος τὴν ἴδια ἐνέργεια λέγεται ὅτι τὴν ἐνεργεῖ ὁ Υἱὸς καὶ σὲ ἄλλο πάλι μέρος τῆς Γραφῆς τὴν ἴδια ἐνέργεια ἀναφέρεται ὅτι τὴν ἐνεργεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον. Καὶ αὐτὸ γίνεται, γιατί σὲ ὅλα τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἀνεξαιρέτως, καθὼς καὶ σὲ ὅλα ὅσα ἀφοροῦν τὴν πίστη στὸν Χριστὸ καὶ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ὑπάρχει, ὅπως εἴπαμε, μιὰ καὶ ἡ αὐτή θελήση, μιὰ καὶ ἡ αὐτή δύναμη, μιὰ καὶ ἡ αὐτή ἐνέργεια καὶ στὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Γιὰ νὰ γνωρίση κάθε Χριστιανὸς πῶς ἐργάζονται καὶ τὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, θὰ μιλήσουμε στὴ συνέχεια εἰδικότερα.
Λέμε λοιπὸν τὰ ἑξῆς: Ὁ Πατὴρ ἐπιθυμεῖ καὶ θέλει τὴν ἀπαλλαγή καὶ ἀπελευθέρωση τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὸ θάνατο, τὴ δικαίωση καὶ τὸν ἁγιασμό τους, γιὰ ν’ ἀπολαύσουν τὴν αἰώνια ζωὴ καὶ μακαριότητα. Γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτὸν ἀποστέλλει τὸν Υἱὸ στὸν κόσμο, γιὰ νὰ πραγματοποιήση αὐτὸ Του τὸ θέλημα.
Ὁ Υἱός, ἐπειδὴ θέλει ἀκριβῶς τὸ ἴδιο γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ θέλει καὶ ὁ Πατήρ, παίρνει ἀνθρώπινη σάρκα, γίνεται τέλειος ἄνθρωπος, κάνει τὰ πάντα, δέχεται καὶ ὑπομένει μὲ τὴ θέλησή Του θάνατο σταυρικό, ἀτιμωτικὸ καὶ ἐπώδυνο γιὰ νὰ πραγματοποιήση τὸ θέλημα τοῦ Πατρός, νὰ ἐλευθερωθῆ δηλαδή καὶ νὰ σωθῆ ὁ ἄνθρωπος αἰώνια.
Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἔχοντας τὴν ἴδια θέληση γιὰ τὸν ἀνθρωπο μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό, χορηγεῖ καὶ παρέχει σ’ αὐτὸν ὅλες τὶς δωρεές. Δηλαδὴ τοὺς καρπούς, ποὺ πηγάζουν καὶ προέρχονται δωρεὰν καὶ κατὰ χάριν ἀπὸ τὸ ἀπολυτρωτικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ τὴ θυσία Του πάνω στὸ Σταυρό, ποὺ ἔχει ἀνυπολόγιστη καὶ ὑπεράφθονη ἀξία.
Γενικά, ὅπως ἡ Ἁγία Γραφή ἀποκαλύπτει καὶ ἡ Ἐκκλησία μας διδάσκει, ἡ πίστη τοῦ ἀνθρώπου, ἡ μετάνοια, ἡ δικαίωση, ὁ ἁγιασμός του, ἡ ἐκτέλεση κάθε ἔργου θεάρεστου, ἐνεργοῦνται καὶ κατορθώνονται μὲ τὴ δύναμη καὶ ἐνέργεια τοῦ Ἅγιου Πνεύματος. Σύμφωνα μὲ τὶς διαβεβαιώσεις τοῦ "Ἴδιου του Κυριου (Ἰωάν. Ἰδ’ 16, ἰστ’ 13), τὸ Πανάγιον Πνεῦμα παραμένει πάντοτε στὴν Ἐκκλησία. Τὴ ζωογόνει, τὴν ἐμψυχώνει, τὴν ἁγιάζει μὲ τὰ Μυστήρια, τὴν ὁδηγεῖ εἰς πάσαν τὴν ἀλήθεια, προφυλάγοντας τὴν ἀπὸ κάθε πλάνη καὶ κάνοντας ἔτσι τέλεια τὴ σωτηρία αὐτῶν ποὺ πειθαρχοῦν στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἀλλὰ ἡ σωτηρία αὐτή ἐνεργεῖται μὲν καὶ τελειοποιεῖται ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, εἶναι ὅμως, ὅπως εἴπαμε, καρπὸς ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀπολυτρωτικὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ. Τὸ δὲ ἀπολυτρωτικὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ ἔγινε μὲ ἐντολὴ τοῦ Πατέρα.
Γενικά, ὅπως συμβαίνει σὲ κάθε ἔργο τῆς Θεότητος, τὴν πρωτοβουλία, γιὰ νὰ τὸ ποῦμε ἔτσι, τὴν ἔχει ὁ Πατήρ, συμπράττουν δὲ καὶ συνεργάζονται ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Ἔτσι καὶ στὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Πατήρ, ἔχοντας τὴν πρωτοβουλία, τὴν φέρνει σὲ πέρας μὲ τὴν συμβολὴ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτή ἡ ἴδια συνεργασία γίνεται καὶ στὴν ἐνέργεια τῶν ἱερῶν Μυστηρίων καὶ σὲ κάθε ἄλλη θεία ἐνέργεια, μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος φωτίζεται, ἀνακαινίζεται, μορφώνεται καὶ τελειοποιεῖται.
Γιὰ νὰ γίνη ἀκόμη πιὸ ὁλοφάνερη ἡ συνεργασία αὐτή τῆς Ἁγίας Τριάδος γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἀναφέρουμε τρία γεγονότα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή.
Ὅπως εἶναι γνωστό, ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ ἔγινε γιὰ τὴ σωτηρία του ἀνθρώπου. Πῶς ἔγινε αὐτή; Ὁ Θεὸς καὶ Πατήρ ἤθελε πάντα νὰ σώση τὸν ἄνθρωπο, ποὺ τὸν τυραννοῦσε ἡ ἁμαρτία καὶ τὸν βασάνιζε ἡ φθορὰ καὶ ὁ θάνατος. Αὐτή Του τὴ θέληση, ὅταν ἦλθε ὁ ὁρισμένος καιρός, θέλησε νὰ τὴν πραγματοποιήση.
Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, θέλοντας ὅ,τι καὶ ὁ Πατήρ, ἀναλαμβάνει νὰ γίνη τέλειος ἄνθρωπος, ὅμοιος μέ μᾶς, παίρνοντας σάρκα ἀπὸ τὴν ἁγνὴ κόρη, τὴν ἀειπάρθενο Μαρία.
Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἔχοντας τὴν ἴδια θέληση, ἐνεργεῖ τὴ σύλληψη καὶ γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἄγγελος, ἀπαντώντας στὴν ἀπορία τῆς Θεοτόκου πὼς θὰ μποροῦσε νὰ γεννήση υἱό, ἐνῶ αὐτή ἦταν παρθένος, εἶπε: «Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι» (Λούκ. α’ 35). Δηλαδὴ αὐτή ἡ σύλληψη καὶ γέννηση θὰ γίνη μὲ τρόπο ὑπερφυσικό, μὲ τὴ δύναμη καὶ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Βλέπουμε λοιπὸν ὅτι στὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ ἐνήργησαν καὶ τὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Ἄλλο γεγονός. Τὸ βάπτισμα τοῦ Σωτῆρος στὸν Ἰορδάνη ἀπὸ τὸν Ἰωάννη ἔγινε γιὰ μᾶς. Γιὰ νὰ ἀνακηρυχθῆ καὶ διακηρυχθῆ ἐκεῖ ἐπίσημα ὁ Χριστός, ὅτι εἶναι ὁ ἀγαπητὸς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, τὸν Ὁποῖο προανήγγειλαν οἱ προφῆτες ὡς Μεσσία, Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ τοῦ ἀνθρώπινου γένους, μὲ τὸν σκοπὸ νὰ πιστέψουν οἱ ἄνθρωποι, νὰ ὑπακούσουν στὰ λόγια Του καὶ νὰ σωθοῦν.
Σ’ αὐτὸ τὸ ἐπίσημο γεγονὸς τῆς βαπτίσεως τοῦ Σωτῆρος βλέπουμε ὅτι ἐνεργοῦν καὶ τὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριαδος: Ὁ Χριστὸς δέχεται τὸ βάπτισμα ἀπὸ τὸν Ἰωάννη. ‘0 οὐράνιος Πατὴρ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ὁμολογεῖ καὶ κηρύττει τὸν Χριστὸ ἀγαπητόν Του Υἱὸ καὶ Σωτήρα τῆς ἀνθρωπότητος. Τὸ δὲ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, βεβαιώνοντας τὴ μαρτυρία τοῦ Πατρός, κατεβαίνει πάνω στὸν Χριστὸ σὰν περιστέρι καὶ μένει σ’ Αὐτόν.
Ἄλλο γεγονός: Ἡ ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἔγινε μὲ παρόμοιο τρόπο γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων: Ὁ Χριστὸς ἱδρύει τὴν Ἐκκλησία, προετοιμάζοντας τὴν ἵδρυσή της μὲ τὴν ἐκλογὴ καὶ τὸν καταρτισμό τῶν Ἀποστόλων ὥστε νὰ εἶναι θεμέλιοι λίθοι της καὶ ὄργανα, ποὺ θὰ μεταδίδουν τὸ Εὐαγγέλιό Του καθὼς καὶ τὴ χάρη καὶ σωτηρία, ποὺ πηγάζουν ἀπὸ Αὐτόν.
Μετὰ τὴν προπαρασκευὴ αὐτή, καθαγιάζει τὴν Ἐκκλησία τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ὅταν κατέβηκε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον στοὺς μαθητὲς καὶ τοὺς γέμισε δύναμη καὶ σοφία, ὅποτε καὶ δέχθηκαν τὴ χριστιανικὴ πίστη τρεῖς χιλιάδες περίπου ψυχές.
Αὐτή ἡ κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δὲν εἶναι μόνο ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλὰ καὶ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ, ἀφοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ποὺ πάντοτε ἐκπορεύεται μόνο ἀπὸ τὸν Πατέρα, στέλνεται στὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ ἀπὸ τὸν Υἱό.
Αὐτὸ διδάσκοντας ὁ Χριστὸς λέει: «Ὁ δὲ Παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὅ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα, καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν» (Ἰω. ιδ’ 26). Καὶ πάλι ὁ Ἴδιος: «Ὅταν δὲ ἔλθη ὁ Παράκλητος ὅν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρός, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὅ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήησει περὶ ἐμοῦ» (Ἰω. ιε’ 26).
Ἐνῶ προηγουμένως εἶπε ὁ Χριστὸς ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον θὰ τὸ στείλη ὁ Πατὴρ «ἐν τῷ ὀνόματί του», στοὺς Ἀποστόλους λέει ὅτι θὰ τὸ στείλη σ’ αὐτοὺς Αὐτὸς ὁ Ἴδιος. Ἀπὸ αὐτὸ φαίνεται καθαρὰ ὄχι μόνο ὅτι τὸ Ἅγιον Πνεῦμα στέλνεται στὴν Ἐκκλησία καὶ ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ ἀπὸ τὸν Υἱό, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἡ θέληση καὶ ἡ ἐνέργεια στὴν Ἁγία Τριάδα εἶναι μία. Ἀποδεικνύει ὅτι ἡ ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στοὺς μαθητές καὶ γενικὰ σὲ ὅλη τὴν Ἐκκλησία καὶ σὲ καθένα ἀπὸ τὰ μέλη της εἶναι ἐνέργεια καὶ τῶν τριῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος.
