11. «Ἐν φόβῳ τόν τῆς παροικίας ὑμῶν χρόνον ἀνα­στράφητε»

Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ

Ἀνέτειλε καί φέτος τό νέο ἔτος, ὁ «νέος ἐνιαυτός τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου», ὅπως ἀναφέρει μιά Εὐχή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅλοι μας τό ὑποδεχθήκαμε μέ θερμές εὐχές πού ἀνταλλάξαμε μεταξύ μας καί μέ προσευχές, ὥστε νά εἶναι εἰρηνικό καί ἡ ζωή μας σ᾿ αὐτό εὐτυχισμένη καί θεάρεστη. Ἐπειδή ὅμως τότε μόνο εἶναι θεάρεστη ἡ ζωή μας, ὅταν κυλᾶ σύμφωνα μέ τό ἀλάθητο θέλημα τοῦ Θεοῦ, γι᾿ αὐτό καί στό πρῶτο μας θέμα κατά τό νέο ἔτος θά δοῦμε τί μᾶς συμβουλεύει ὁ αἰώνιος καί πάντα σύγχρονος καί ἐπίκαιρος λόγος Του ὡς πρός τή ζωή μας μέσα στόν χρόνο.

Μελέτη περικοπῆς: Α´ Πετρ. α´ 13-17.

1. Στήν περικοπή αὐτή ὁ ἀπόστολος Πέτρος δίνει βασικές συμβουλές καί ὁδηγίες γιά τή ζωή μας, πού συντελοῦν στό νά γίνει καί νά εἶναι θεάρεστη. Στόν πρῶτο στίχο τῆς περικοπῆς τονώνει τήν ἐλπίδα μας γιά τήν αἰώνια σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Πῶς τό λέει; Ἀνασκουμπωθῆτε, συγκεντρῶστε καί κατευθύνετε τή διάνοιά σας στό νά τηρεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀπαλλαγῆτε ἀπό κάθε τι πού σᾶς ἐμποδίζει σ᾿ αὐτό· νά εἶσθε ἄγρυπνοι καί ἐγκρατεῖς καί νά ἔχετε βέβαιη καί ἀκλόνητη ἐλπίδα ὅτι θά σᾶς χαρίσει ὁ Θεός τή σωτηρία σας.

Ἄραγε σχετίζεται αὐτή ἡ θεόπνευστη συμβουλή καί προτροπή μέ τήν εἴσοδό μας στό νέο ἔτος; Πῶς τό κατανοεῖτε; (Ἀφοῦ ποῦν τίς σκέψεις τους τά μέλη, προσθέτουμε). Μέ τήν ἀνατολή κάθε νέου ἔτους συνήθως ὅλοι μας ξεκινοῦμε μέ ὡραῖα σχέδια καί μέ ἀποφάσεις γιά τή ζωή μας. Ἐλπίζουμε δέ ὅτι ὅλα θά πᾶνε καλά. Αὐτή ἡ ἐλπίδα μᾶς δίνει φτερά γιά νά συνεχίσουμε τόν ἀγώνα τῆς ζωῆς, πού ὁπωσδήποτε ἔχει τίς δυσκολίες της. Ἄν λείψει αὐτή ἡ ἐλπίδα, μαραίνεται ὁ ζῆλος μας καί καταντᾶ ἀναιμική καί ἄτονη ἡ πορεία μας στή ζωή. Δέν ἔχουμε διάθεση γιά τίποτα.

Ἄν ὅμως αὐτό ἰσχύει γιά τήν καθημερινή καί ὑλική – ἄς τήν ὀνο­μάσουμε ἔτσι – ζωή μας, πολύ περισσότερο ἰσχύει γιά τήν πνευματική ζωή μας. Μέ τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας καί τῆς αἰώνιας εὐτυχίας μας στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἡ ψυχή μας ἀποκτᾶ μιά δροσερότητα καί δέν ἀποκάμνει, ὁποιεσδήποτε δυσκολίες κι ἄν παρουσιασθοῦν στήν πορεία μας. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων ἔγραφε τά ἑξῆς σχετικά: «Περί ψυχῆς τρέχομεν, περί αἰω­νίων πραγμάτων ἐλπίζομεν… νευρώσωμεν τήν διάνοιαν, συντείνωμεν τήν καρδίαν» (ΒΕΠΕΣ 39, 47). Ὅταν γνωρίζουμε ὅτι σκοπός τῆς ζωῆς μας ὕψιστος εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας καί ἡ προετοιμασία μας γιά τό αἰώνιο ταξίδι πρός τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί ὅταν ἐλπίζουμε ὅτι θά μᾶς χαρισθεῖ μέ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, δέν θά ραθυμοῦμε, οὔτε θά μᾶς κυριεύσει ποτέ ἡ νωθρότητα. Ἡ ἐλπίδα τῆς αἰώνιας σωτηρίας μας καί ἡ γνώση ὅτι καί ἀπό τόν προσωπικό μας ἀγώνα ἐξαρτᾶται ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, μᾶς κρατοῦν ἄγρυπνους καί πάντοτε ζηλωτές τοῦ καλοῦ ἀγώνα τῆς ἀρετῆς.

2. Τί ὑποδεικνύει ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος στόν δεύτερο στίχο τῆς περικοπῆς μας; Τήν ἀπομάκρυνση ἀπό κάθε κακό τῆς ἕως τώρα ζωῆς μας! Πῶς τό λέει; Νά ὑπακοῦτε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ «μή συσχηματιζόμενοι ταῖς πρότερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ὑμῶν ἐπιθυμίαις». Πῶς σχετίζεται καί αὐτό μέ τό θέμα μας; (Ἀπαντοῦν τά μέλη καί προσθέτουμε). Ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος προτρέπει νά προσέχουν οἱ πιστοί, ὥστε νά μή ζοῦν πλέον ὅπως ζοῦσαν πρίν γνωρίσουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί πρίν νά βαπτισθοῦν. Αὐτό ὅμως σχετίζεται ἄριστα καί μέ τό θέμα μας. Πῶς; Τώρα πού ἀρχίζει ἕνα νέο ἔτος τῆς ζωῆς μας καί ἔχουμε κάνει τήν ἐξέταση τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ἔχουμε διαπιστώσει τά λάθη καί τίς πτώσεις μας, νά πάρουμε τήν ἀπόφαση νά μήν κάνουμε τά ἴδια μέ αὐτά πού κάναμε κατά τό παρελθόν, μέ τά ὁποῖα λυπούσαμε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Νά μήν ἔχουμε τίς ἴδιες κακές ἐπιθυμίες καί βλέψεις. Νά μή μᾶς ἑλκύει ἡ κοσμική ζωή, πού μᾶς εἵλκυε πιθανῶς ἕως τώρα. Νά μήν ἀφήνουμε τή διάνοιά μας νά τρέχει σέ χώρους ὅπου δέν μπορεῖ νά εἰσέλθει ὁ Χριστός. Νά μή μολύνονται οἱ σκέψεις μας, οὔτε νά σκιρτᾶ ἡ καρδιά μας μπροστά στή ματαιότητα καί φευγαλέα λάμψη τοῦ χωρίς φόβο Θεοῦ τρόπου ζωῆς πολλῶν συνανθρώπων μας (βλ. καί Ψαλ. λστ´ [36]). Σχετικό εἶναι τό ὡραῖο ἐκεῖνο ποίημα τοῦ Γ. Βερίτη, πού μεταξύ τῶν ἄλλων ἀναφέρει: «Χρόνια πολλά / χωρίς τά πάθη τά παλιά, / ὁλόφωτα χρόνια πολλά».

3. Δέν μένει ὅμως μόνο στήν ἄρνηση τῶν ἀδυναμιῶν τοῦ παρελθόντος μας ὁ Ἅγιος. Προχωρεῖ καί στή θέση. Τί λέει στούς στίχους 3 καί 4 τῆς περικοπῆς; Μᾶς καλεῖ στόν «καλόν ἀγῶνα» τῆς ἀρετῆς καί τοῦ ἐξαγιασμοῦ μας. Πῶς τό λέει; «ἀλλά κατά τόν καλέσαντα ὑμᾶς ἅγιον καί αὐτοί ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε, διότι γέγραπται· ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγώ ἅγιός εἰμι». Θυμάστε καί κάποιο σχετικό ρητό ἀπό τήν Ἀποκάλυψη, μέ τό ὁποῖο μᾶς παρακινεῖ ὁ Θεός νά προοδεύουμε μέρα μέ τή μέρα καί χρόνο μέ τόν χρόνο στήν ἀρετή; «Ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι» (Ἀποκ. κβ´11). Πῶς τό καταλαβαίνετε αὐτό; Καθώς κυλοῦν τά χρόνια καί μεγαλώνουμε και ὡριμάζουμε, νά προοδεύουμε καί στήν ἁγιότητα. Νά βαθαίνει ἡ ἀρετή μας καί νά μήν εἴμαστε ἐπιπόλαιοι καί ἀνώριμοι ψυχικά. Οὔτε νά ἱκανοποιούμαστε μέ τά λίγα, ἀλλά νά ἀνεβαίνουμε πρός τίς κορυφές τῆς ἁγιότητος, πρός τήν τελειότητα. Ἄς «φερώμεθα ἐπί τήν τελειότητα», μᾶς παραγγέλλει ὁ θεῖος Παῦλος (Ἑβρ. στ´ 1). Ἡ πρόοδος στήν ἁγιότητα, ἡ ὁποία ἔχει πολλές βαθμίδες, εἶναι ἡ καλύτερη ἀξιοποίηση τοῦ χρόνου τῆς ζωῆς μας. Εἶναι ἡ ἐπιδίωξη ἡ ὁποία γεμίζει τήν ψυχήν μας μέ ἱκανοποίηση. Ὅλες οἱ ἄλλες ἐπιδιώξεις στή ζωή μᾶς ἀφήνουν τελικά ἀνικανοποίητους. Γιατί; Διότι ἡ ἁγιότητα, ἡ πρόοδος στήν ἁγιότητα καί ἡ κατάκτηση τῆς ἀρετῆς, συμπίπτει μέ τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, πού εἶναι τό «καθ᾿ ὁμοίωσιν» (Γεν. α´ 26). Νά μοιάσουμε δηλαδή στόν Θεό, στόν Ὁποῖο ὁμολογοῦμε ὑπεύθυνα καί ὥριμα ὅτι ἀνήκουμε.

Ἐπιδίωξή μας λοιπόν ἐφέτος καί σ᾿ ὅλα τά χρόνια μας ἄς εἶναι νά προοδεύουμε στήν ἁγιότητα, ὁποιοδήποτε ἐπάγγελμα κι ἄν ἀσκοῦμε. Τήν ἁγιότητα χρειάζεται ἡ κοινωνία μας, πού εἶναι πλούσια σέ ὅλα, ἀλλά φτωχή σέ ἀρετή καί ἁγιότητα. Καί αὐτή τήν ἁγιότητα καλούμαστε νά προσφέρουμε μέ τό παράδειγμά μας ἐκεῖ ὅπου ζοῦμε καί ἐργαζόμαστε: «ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ», μᾶς λέει ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος. Σέ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς μας.

4. Νά δοῦμε καί τόν τελευταῖο στίχο τῆς περικοπῆς μας (στίχ. 17) Τί τονίζει ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος; Ὅτι ὁ Θεός ὁ ἅγιος εἶναι Πατέρας μας, ἀλλά καί ὁ δίκαιος κριτής τῆς ζωῆς μας. Γι᾿ αὐτό πρέπει νὰ συμπεριφερόμαστε κατά τή διάρκεια τοῦ χρόνου τῆς ζωῆς μας στή γῆ, πού εἶναι χρόνος παροικίας, προσωρινῆς δηλαδή διαμονῆς καί ξενιτιᾶς, μέ φόβο. Νά προσέξουμε καλύτερα τό νόημα τοῦ στίχου. Τί σημαίνει τό ὅτι συνδυάζει τό ὄνομα «πατήρ» γιά τόν Θεό μέ τήν κρίση τῆς ζωῆς μας πού θά κάνει Ἐκεῖνος χωρίς καμία προσωποληψία; (Ἀφοῦ ποῦν τίς σκέψεις τους τά μέλη, προσθέτουμε). Τό ὅτι πιστεύουμε στόν ἀληθινό Θεό καί Τόν ἐπικαλούμαστε ὡς Πατέρα π.χ. στήν Κυριακή Προσευχή («Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς…»), δέν πρέπει νά μᾶς κάνει νά εἴμαστε ἀμέριμνοι καί νά ξεθαρρεύουμε, βασισμένοι στήν ἀγάπη τοῦ οὐράνιου Πατέρα μας. Ὁ Πατέρας μας ὁ ἐπουράνιος, δηλαδή ὁ Θεός μας πού εἶναι Τριαδικός, θά κρίνει χωρίς καμιά μεροληψία τά ἔργα μας στή ζωή μας. Θά δώσουμε λόγο γιά τό πῶς ἀξιοποιήσαμε τόν χρόνο τῆς ζωῆς πού μᾶς χάρισε. Μή ζοῦμε λοιπόν ξένοιαστοι, ἀλλά μέ φόβο. Γιατί συνιστᾶ ὁ Ἅγιος τόν φόβο; Διότι ὑπάρχουν πολλές παγίδες στήν πορεία τῆς ζωῆς μας καί πρέπει νά προσέχουμε πολύ μήπως πληγωθοῦμε ψυχικά καί δέν φθάσουμε στόν σκοπό μας, πού εἶναι ἡ εἴσοδός μας στόν Παράδεισο. Ἐξάλλου καί ἀπό τήν προσωπική μας πείρα διαπιστώνουμε ὅτι πιό εὔκολα μᾶς ἑλκύει τό κακό πού ὑπάρχει γύρω μας, διότι ρέπουμε ἐσωτερικά πρός αὐτό. Μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων γιά ὅλους μας κληρονομικά πλέον ἰσχύει ὁ αἰώνιος λόγος τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «ἔγκειται ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἐπί τά πονηρά ἐκ νεότητος αὐτοῦ» (Γεν. η´ 21). Χρειάζεται ἑπομένως προσοχή καί φόβος μήπως χάσουμε τή σωτηρία τῆς ψυχῆς μας (βλ. Φιλιπ. β´ 12).

Νά δοῦμε καί πῶς χαρακτηρίζει ὁ Ἅγιος τόν χρόνο τῆς ζωῆς μας στόν παρόντα κόσμο. Τόν ὀνομάζει «χρόνο τῆς παροικίας» μας. Τί ἐννοεῖ μέ αὐτό; Ὅτι ἡ γῆ δέν εἶναι ἡ μόνιμη πατρίδα μας. Μόνιμη πατρίδα μας εἶναι ὁ Παράδεισος τοῦ Οὐρανοῦ, πού ἑτοίμασε ὁ Θεός. Ἐδῶ εἴμαστε «ξένοι» καί «πάροικοι», «παρεπίδημοι», προσωρινοί κάτοικοι. Θυμάστε τί γράφει σχετικά ὁ ἀπόστολος Παῦλος; «Οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλά τήν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. ιγ´ 14· βλ. καί Ἑβρ. ια´ 13, Α´ Πέτρ. β´ 11).

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔλεγε ὅτι «ἡ ἀληθῶς ζωή καί τά βέβαια πράγματα καί ἀκίνητα τότε (δηλαδή στόν οὐρανό) ἡμᾶς μένει (μᾶς περιμένουν). Τά μέν γάρ παρόντα ὁδός, ἐκεῖνα δέ πατρίς» (PG 52, 508). Εἴμαστε ὁδοιπόροι πού πορευόμαστε πρός τήν Πατρίδα μας. Ἄς μήν προσκολλόμαστε λοιπόν στά παρόντα, πού εἶναι πρόσκαιρα, ἀλλ᾿ ἄς στρέφουμε ὅλη μας τήν ὕπαρξη πρός τά αἰώνια καταβάλλοντας ἐδῶ κάθε δυνατή προσπάθεια γιά τήν εὐτυχία μας ἐκεῖ, στήν αἰώνια Πατρίδα μας.

ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ἐν φόβῳ τόν τῆς παροικίας ὑμῶν χρόνον ἀνα­στράφητε» (Α΄ Πέτρ. α΄ 17).