09. «Ὁ Κορνήλιος… προσεκύνησεν, ὁ δέ Πέτρος αὐτόν ἤγειρε λέγων· ἀνάστηθι· κἀγώ αὐτός ἄνθρωπός εἰμι»

Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

Ὅπως θυμάστε, εἴδαμε πῶς προετοίμασε ὁ Θεός τόν ἀπόστολο Πέτρο μέ τό ὅραμα ἐκεῖνο γιά τή συνάντηση μέ τόν ἑκατόνταρχο Κορνήλιο καί τό ἄνοιγμα τῆς Ἐκκλησίας πρός τά ἔθνη. Τό ἄνοιγμα αὐτό μάλιστα δέν τό ἔκανε ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πού εἶχε κληθεῖ γιά νά φέρει τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου στά ἔθνη, ἀλλά πρῶτος ὁ ἀπόστολος Πέτρος. Ἔτσι οἰκονόμησε τά πράγματα ὁ πάνσοφος Θεός, ὥστε καί οἱ Ἰουδαῖοι πού θά γίνονταν Χριστιανοί, νά δέχονται εὐχαρίστως κατόπιν τούς ἐθνικούς στήν Ἐκκλησία, ἀφοῦ κινήθηκε πρός αὐτούς πρῶτος ὁ ἀπόστολος Πέτρος, πού περισσότερο ἐνδιαφερόταν ἕως τότε γιά τούς Ἰουδαίους. Θά δοῦμε λοιπόν στή συμμελέτη μας αὐτή πῶς ἔγινε ἡ ἱστορική αὐτή συνάντηση τοῦ ἀποστόλου Πέτρου μέ τόν ἑκατόνταρχο Κορνήλιο. Εἶναι πολύ διδακτική.

Μελέτη περικοπῆς: Πράξ. ι´ 17-33.

1. Ἐνῶ ὁ Πέτρος σκεφτόταν καί προσπαθοῦσε νά ἑρμηνεύσει τό ὅραμα πού εἶδε, τοῦ εἶπε μέ ἐσωτερική ἔμπνευση τό Ἅγιο Πνεῦμα: «Σέ ζητοῦν τρεῖς ἄνδρες. Πήγαινε νά τούς συνταντήσεις καί μή φανεῖς διστακτικός καί ἐπιφυλακτικός ἀπέναντί τους, διότι ἐγώ τούς ἔστειλα σ᾿ ἐσένα».

Τί παρατηροῦμε ἐδῶ; Ὅτι ὁ Θεός, τό τρίτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, ἦταν Ἐκεῖνο πού ρύθμιζε τά πάντα καί φώτιζε τόν ἀπόστολο Πέτρο πῶς νά ἐνεργήσει.

Ἀπό τήν ἀρχή τῆς ζωῆς καί δράσεως τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο τήν ἐμπνέει, τή φωτίζει καί τήν καθοδηγεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα. «Ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας», ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνωδός γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Τί σημαίνει αὐτό; Ὅτι ὡς Θεός πάνσοφος, παντογνώστης καί παντοδύναμος πού εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὁδηγεῖ τήν Ἐκκλησία «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν». Τήν προφυλάσσει ἀπό πλάνες καί αἱρέσεις καί τήν προστατεύει ἀπό κάθε ἐπιβουλή. Καί ἐφόσον Αὐτό κυβερνᾶ τήν Ἐκκλησία, ἐάν δηλαδή ὅλοι μέσα στήν Ἐκκλησία ζοῦμε σύμφωνα μέ τίς ὁδηγίες καί ἐντολές τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού εἶναι γραμμένες στήν Καινή Διαθήκη καί στά κείμενα τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως τῆς Πίστεώς μας, καί δέν αὐτενεργοῦμε κατά τό δοκοῦν, δέν πρόκειται νά ἀστοχήσουμε ποτέ. Οὔτε θά κινδυνεύσει ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας (βλ. Ἰω. ιστ´ 13, Α´ Θεσσ. δ´ 8, Β´ Τιμ. α´ 14, Α´ Ἰω. γ´ 24).

Ἄς ἀναπτύξουμε λοιπόν προσωπικές σχέσεις μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Πῶς; Μέ τήν προσευχή, μέ τή βοήθεια τοῦ Πνευματικοῦ μας, μέ τή συμμετοχή στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας κλπ. (βλ. Ἐφεσ. ε´ 18).

2. Ὅταν κατέβηκε ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἀπό τό δῶμα, εἶπε στούς ἀπεσταλμένους, πού ἦλθαν στό σπίτι ὅπου ἔμενε: «Ἐγώ εἶμαι αὐτός πού ζητεῖτε. Γιατί ἤλθατε;» Καί ὅταν αὐτοί τοῦ εἶπαν: «μᾶς ἔστειλε ὁ θεοφοβούμενος ἑκατόνταρχος Κορνήλιος, πού τόν ἐκτιμοῦν ὅλοι οἱ Ἰουδαῖοι τῆς Καισάρειας καί παρακαλεῖ νά ἔλθεις στό σπίτι του γιά νά ἀκούσει τά λόγια σου», ὁ Πέτρος τούς ἔβαλε χωρίς κανένα δισταγμό στό σπίτι, ὅπου ἔμενε, καί τούς φιλοξένησε. Ἔφαγαν καί διανυκτέρευσαν μαζί του.

Διδακτική πράγματι ἡ φιλοξενία τοῦ ἀποστόλου Πέτρου. Γιατί; Διότι, ἄν καί ἦταν ἄγνωστοί του, ἐφόσον ἔρχονταν γιά καλό σκοπό, τούς φρόντισε, ὥστε νά ἀναπαυθοῦν ἀπό τόν κόπο τοῦ ταξιδιοῦ τους.

Ἡ φιλοξενία ἐθεωρεῖτο ἀνέκαθεν σπουδαία ἀρετή. Στήν ἀρχαία μάλιστα ἐποχή, πού δέν ὑπῆρχαν οἱ ἀνέσεις τῶν ταξιδιῶν τῆς ἐποχῆς μας, ἦταν πολύ ἀναγκαία (βλ. Ματθ. κε´ 35, Α´ Τιμ. ε´10, Ἑβρ. ιγ´ 2).

Σήμερα μποροῦμε νά εἴμαστε φιλόξενοι; Ἀσφαλῶς ναί, ἀλλά μέ διάκριση. Γιατί; Διότι ἔχουν ἀλλάξει τά ἤθη, διεστράφησαν οἱ ἄνθρωποι λόγῳ τῆς ἁμαρτίας καί δέν εἶναι συνετό νά βάζουμε στό σπίτι μας ὁποιονδήποτε. Μποροῦμε ὅμως – ἀλλά καί πρέπει – νά τόν ἐξυπηρετήσουμε μέ χαρά καί νά τοῦ προσφέρουμε ὅ,τι χρειάζεται. Εἶναι ἕνα εἶδος ἔμπρακτης ἐλεημοσύνης ἡ φιλοξενία καί βραβεύεται ἀπό τόν Θεό. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέει ὅτι φιλοξενεῖς κατ᾿ οὐσίαν τόν Χριστό, ὅταν φιλοξενεῖς ἕναν «παρεπίδημον» (ΕΠΕ 4, 344).

3. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα ὁ ἀπόστολος Πέτρος μέ τή συνοδεία καί ὁρισμένων πιστῶν τῆς Ἰόππης, πού τόν συνόδευσαν γιά τήν ἀσφάλειά του, ἀλλά καί γιά νά δοῦν πῶς θά ἐξελιχθοῦν τά πράγματα, ἦλθαν μαζί μέ τούς ἀπεσταλμένους τοῦ Κορνηλίου στό σπίτι τοῦ ἑκατοντάρχου. Στό μεταξύ ὁ Κορνήλιος κάλεσε στό σπίτι του καί τούς συγγενεῖς καί τούς στενούς φίλους του γιά νά δοῦν καί νά ἀκούσουν καί αὐτοί τόν ἀπόστολο Πέτρο.

Δέν εἶναι διδακτικό καί γιά μᾶς αὐτό πού ἔκανε ὁ ἑκα­τόνταρχος; Ἀσφαλῶς καί εἶναι. Ἤθελε νά δώσει καί σ᾿ αὐτούς μιά εὐκαιρία γνωριμίας μέ ἕναν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ. Θυμάστε τί ἔκανε καί ὁ πρώην τελώνης Λευΐς, ὅταν ἀκολούθησε τόν Χριστό καί ἔγινε κατόπιν ὁ ἀπόστολος καί εὐαγγελιστής Ματθαῖος; Μόλις γνώρισε τόν Χριστό καί ἀποφάσισε νά Τόν ἀκολουθήσει, ἔκανε ἑορταστική ὑποδοχή καί παρέθεσε τραπέζι στόν Κύριο, ὅπου κάλεσε τούς γνωστούς του τελῶνες, γιά νά γνωρίσουν καί αὐτοί τόν Ἰησοῦ Χριστό (βλ. Λουκ. ε´ 29). Εἶναι αὐτό ἔργο καί καθῆκον ἀγάπης. Ἐφόσον βρήκαμε τήν πηγή πού δροσίζει τήν ψυχή μας, πρέπει νά τήν ὑποδεικνύουμε καί σέ ἄλλους διψασμένους. Οὔτε «πρέπει τόν πνευματικόν ἄρτον, τόν ἐκτρέφοντα τάς ψυχάς ἡμῶν, νά τόν τρώγωμεν μόνοι» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Μή λησμονοῦμε ὅτι ὑπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας πεινασμένοι ψυχικά, πού πρέπει νά ἀκούσουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά τραφοῦν μέ τή Χάρι τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας, γιά νά χορτάσει ἡ ψυχή τους. Χρέος μας νά τούς καλοῦμε στίς πνευματικές συνεστιάσεις τῆς Ἐκκλησίας μας, δηλαδή στόν ἐκκλη­σιασμό, στίς πνευματικές καί οἰκοδομητικές ὁμιλίες κλπ. (Βλ. Ἰώβ λα´ 17, Ἰω. α´ 46).

4. Πολύ διδακτική εἶναι καί ἡ στιγμή τῆς συναντήσεως τῶν δύο ἀνδρῶν, τοῦ ἀποστόλου Πέτρου καί τοῦ Κορνηλίου. Τί παρατηροῦμε σ᾿ αὐτήν; Πρῶτον μέν τήν τιμητική στάση καί τόν σεβασμό τοῦ Κορνηλίου πρός ἕναν ἀπεσταλμένο τοῦ Θεοῦ. Δέν σκέφθηκε ὅτι ὁ ἴδιος ἦταν Ρωμαῖος ἀξιωματικός. Προσκύνησε τιμητικά μπροστά σ᾿ ἕνα φτωχό φαινομενικά Ἰουδαῖο ὁ ὁποῖος, ὡς Ἰουδαῖος, ἦταν ὑποτελής του. Πέρα καί πίσω ἀπό τά φαινόμενα ἔβλεπε τόν Πέτρο ὡς ἐκπρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι πρέπει νά βλέπουμε κι ἐμεῖς τούς ἐκπροσώπους τοῦ Θεοῦ, κληρικούς, ἱεροκήρυκες κλπ. Ἀλλά καί ἡ συμπεριφορά τοῦ Πέτρου τί φανερώνει; Τήν ταπείνωσή του. Σήκωσε τόν Κορνήλιο, πού τόν προσκύνησε, λέγοντάς του: «Σήκω ἐπάνω, διότι καί ἐγώ εἶμαι ἄνθρωπος ὅπως καί σύ». Τό ἔκανε αὐτό, γράφει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «τό ταπεινόν αὐτοῦ δεικνύς» (ΕΠΕ 15, 654). Δέν οἰκειοποιήθηκε τή δόξα, πού ἀνήκει μόνο στόν Θεό. Εἶχε αὐτογνωσία καί ζωηρή τή συναίσθηση ὅτι ἦταν δοῦλος τοῦ Θεοῦ καί τίποτε περισσότερο. «Οἱ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἄρχοντες πρέπει νά τιμῶνται ὑφ᾿ ἡμῶν, δέν πρέπει ὅμως νά λησμονοῦν, ὅτι εἶναι καί αὐτοί ἄνθρωποι, δοῦλοι τοῦ Θεοῦ, σύνδουλοι τῶν προσκυνούντων αὐτούς» (Π. Ν. Τρεμπέλας).

Ἔτσι φέρθηκε ὁ Πέτρος. Καί ἔρχεται τώρα αὐτός πού θεωρεῖ τόν ἑαυτό του διάδοχο τοῦ Πέτρου, ὁ Πάπας τῆς Ρώμης, καί ἀξιώνει νά τοῦ προσκυνοῦν τήν παντόφλα του! Δέν εἶναι ὅμως μόνο ὁ Πάπας πού λησμονεῖ ὅτι εἶναι ἄνθρωπος. Καί ὀρισμένοι ἀπό τούς δικούς μας ἄρχοντες δείχνουν μέ τίς ἐνέργειές τους σάν νά τό ἔχουν λησμονήσει. Ἄς προσευχόμαστε λοιπόν «ὑπέρ ἑαυτῶν καί ἀλλήλων» καί ἄς προσέχουμε, ὥστε νά φερόμαστε πάντοτε καί πρός ὅλους θεάρεστα γιά νά εὐαρεστεῖται μέ τή συμπεριφορά μας ὁ Θεός (Ρωμ. ιγ´ 7, Α´ Πέτρ. β´ 13-17, Ἀποκ. ιθ´ 10).

Στή συνέχεια τῆς περικοπῆς ἔχουμε τίς προκαταρκτικές διευκρινίσεις καί ἐπεξηγήσεις καί ἀπό τόν ἀπόστολο Πέτρο καί ἀπό τόν Κορνήλιο, πρίν μιλήσει ὁ Ἀπόστολος πρός τούς παρευ­ρισκόμενους. Γιά τήν ὁμιλία του ὅμως θά συζητήσουμε, σύν Θεῷ, σέ ἑπομένη συμμελέτη μας.

ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ὁ Κορνήλιος… προσεκύνησεν, ὁ δέ Πέτρος αὐτόν ἤγειρε λέγων· ἀνάστηθι· κἀγώ αὐτός ἄνθρωπός εἰμι» (Πράξ. ι΄ 25-26).