20. «Εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον…» (24-30/3)

Στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Μεγάλης Τρίτης, τῆς Μεγάλης Τετάρτης, τῆς Μεγάλης Πέμπτης καί τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς ἀναγινώσκονται τέσσερα συνολικά Ἀναγνώσματα ἀπό τό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης «Ἰώβ». Τά Ἀναγνώσματα αὐτά ἐπιλέγονται ὡς Ἀναγνώσματα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, διότι μᾶς προετοιμάζουν γιά τά σεπτά Πάθη τοῦ Κυρίου μας. Ὁ πολύαθλος Ἰώβ εἶναι τύπος Χριστοῦ στά παθήματά του. Στό θέμα τοῦ Κύκλου πού θά κάνουμε σήμερα, θά ἀναλύσουμε τό πρῶτο ἀπό τά τέσσερα αὐτά Ἀναγνώσματα, αὐτό πού ἀναγινώσκεται στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Μεγάλης Τρίτης, ἡ ὁποία τελεῖται στίς ἐνορίες τό πρωί τῆς Μεγάλης Τρίτης μαζί μέ θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Δώρων. Ὡς ὁδηγό γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ θέματος θά ἔχουμε τό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα Ἰώβ α΄ 1-22 καί τό ἄρθρο τοῦ Περιοδικοῦ «Εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον…», «Ὁ Σωτήρ», τεῦχ. 2322/ 1.1.25/σελ. 23-24.

1. Θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος (Ίώβ α΄ 1-5) καί τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου «εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον…», ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Τό ἱερό κείμενο σημειώνει ὅτι τό καθῆκον του αὐτό τό ἐκπλήρωνε μέ ἐπιμέλεια ὅλες τίς ἡμέρες τῆς ζωῆς του (Ἰώβ α΄ 5)», σελ. 22, α΄ στήλη, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Μποροῦμε νά ποῦμε μέ δικά μας λόγια τί μᾶς λέει ἡ πρώτη ἑνότητα τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσμα­τος καί ποιά διδάγματα ἐξάγονται ἀπ᾿ αὐτήν; (Σκέψεις Μελῶν…) Μᾶς λέει ὅτι ὁ Ἰώβ ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, «ἀληθινός (=ἀκέραιος), ἄμεμπτος (=ἀψεγάδιαστος), δίκαιος, θεοσεβής (=θεοφοβούμενος), ἀπεχόμενος ἀπό παντός πονηροῦ πράγματος» (=ἀποστρεφόταν κάθε κακό, κάθε πονηρή πράξη  (Ἰώβ α΄ 1). Εἶχε δέκα παιδιά, ἑπτά γιούς καί τρεῖς κόρες. Εἶχε στήν ἰδιοκτησία του ἑπτά χιλιάδες πρόβατα, τρεῖς χιλιάδες καμῆλες, πεντακόσια ζευγάρια βοδιῶν καί μία ἀγέλη μέ πεντακόσιες θηλυκές ὄνους γιά τήν παραγωγή γάλακτος, τό ὁποῖο εἶναι ἄριστο ποιοτικά. Ἐπίσης ἔκανε μεγάλα ἔργα στή χώρα του Αὐσίτιδα, στά νότια τῆς Ἰδουμαίας. Τό πρῶτο δίδαγμα πού βγάζουμε ἀπό τήν ἑνότητα αὐτή εἶναι ὅτι ὁ Ἰώβ ναί μέν ἦταν πάμπλουτος σέ ὑλικά ἀγαθά, ἀλλά δέν προσκολλήθηκε ἡ καρδιά του στά πλούτη. Ἀπεναντίας, διακρινόταν γιά τήν εὐσέβεια καί τήν ἀρετή του. Ὑπάρχουν ἄλλα χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς πού βεβαιώνουν ὅτι δύσκολα μπαίνουν οἱ πλούσιοι στόν Παράδεισο (Λουκ. ιη΄ 24), ἀλλά κάθε κανόνας ἔχει καί ἐξαιρέσεις. Ἡ καρδιά τοῦ Ἰώβ, ὅπως καί τοῦ πατριάρχη Ἀβραάμ, δέν ἦταν προσκολλημένη στά πλούτη, ἀλλά διακρίνονταν καί οἱ δύο γιά τή θεοσέβεια καί τήν ἀρετή τους.

2. Ἡ περιοχή τῆς Αὐσίτιδας, στήν ὁποία κατοικοῦσε ὁ Ἰώβ, ἦταν εὔφορη περιοχή. Καί ὅσοι κατοικοῦν σέ εὔφορες περιοχές, ὅπως λόγου χάριν οἱ κάτοικοι τῶν Σοδόμων καί τῆς Γομμόρας, συνήθως χαλοῦν ἀπό τά πλούτη τους. Ὁ Ἰώβ καί σ᾿ αὐτό τό σημεῖο ἀποτέλεσε ἐξαίρεση. Διατηρήθηκε «ὡς ρόδον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν», ἀκέραιος, ἀψεγάδιαστος, θεοφοβούμενος, ἄμεμπτος! Ἦταν ὑποδειγματικός σέ ὅλα του, ἀπό τούς πιό σεβαστούς ἀνθρώπους πού κατοικοῦσαν στήν Ἀνατολή, «εὐγενής τῶν ὑφ᾿ ἡλίου ἀνατολῶν».

3. Ἐπίσης ὁ Ἰώβ εἶναι θαυμαστός καί ἀξιομίμητος καί γιά κάτι ἀκόμη. Μετέδιδε τήν εὐσέβεια καί τήν ἀρετή του καί στά παιδιά του. Ἦταν ἄριστος οἰκογενειάρχης. Μέ ὅλα ὅσα ἔκανε καί μέ τίς θυσίες πού πρόσφερε κάθε ἡμέρα στόν Θεό γιά τά παιδιά του, τούς ὑπεδείκνυε νά βαδίζουν τόν ἴσιο δρόμο τῆς ἀρετῆς.

1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό δεύτερο Μέρος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώ­σματος (Ἰώβ α΄ 6-19) καί τό δεύτερο Μέρος τοῦ ἄρθρου «εἴη τό ὄνομα τοῦ Κυρίου εὐλογημένον…», ἕως ἐκεῖ πού λέει: «γκρεμίστηκε τό σπίτι καί σκοτώθηκαν ὅλα τά παιδιά του», σελ. 24, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί μᾶς λέει ἡ δεύτερη ἑνότητα τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος καί ποιά διδάγματα ἐξάγονται ἀπ᾿ αὐτήν; (Σκέψεις Μελῶν…) Μᾶς λέει ὅτι ὁ διάβολος φθόνησε τόν Ἰώβ καί ζήτησε ἄδεια ἀπό τόν Θεό, γιά νά τοῦ προξενήσει μεγάλη δυστυχία καί νά τόν ἐξωθήσει νά βλασφημήσει τόν Θεό. Ὁ Θεός ἔδωσε ἄδεια νά δοκιμασθεῖ ὁ Ἰώβ γιά νά λάμψει ἡ ἀρετή του, ἀλλά ἔβαλε καί φρένο στόν διάβολο. Τοῦ εἶπε: Παραδίδω στήν ἐξουσία σου ὅλα τά ὑπάρχοντά του. Μόνο πάνω στόν ἴδιο μήν ἁπλώσεις τό χέρι σου (Ἰώβ α΄ 12). Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ δύναμη τοῦ σατανᾶ εἶναι ἐλεγχόμενη καί περιορισμένη. Μᾶς πειράζει ὅσο τοῦ ἐπιτρέπει ὁ Θεός, ἀλλά δέν μπορεῖ νά ὑποδουλώσει κανέναν ἄνθρωπο, ἐκτός κι ἄν ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος παραδοθεῖ σ᾿ αὐτόν μέ τή θέλησή του. Νά δώσουμε δόξα στόν ἅγιο Θεό, διότι δέν μᾶς ἀφήνει νά πειρασθοῦμε περισσότερο ἀπό αὐτό πού ἀντέχουμε (Α΄ Κορ. ι΄ 13).

2. Ἔχοντας ἄδεια ὁ διάβολος νά δοκιμάσει τόν Ἰώβ, τοῦ ἔστειλε μέσα σέ μία ἡμέρα τέσσερις ἀπανωτές συμφορές. Οἱ συμφορές πού τοῦ ἔστειλε, ἔρχονταν σάν «κεραυνός ἐν αἰθρίᾳ» καί ἦταν ἡ μία χειρότερη ἀπό τήν ἄλλη. Δέν πρόφθανε ὁ ἕνας ἀγγελιαφόρος νά τελειώσει τήν ἀγγελία τῆς πρώτης συμφορᾶς καί κατέφθανε ἄλλος, γιά νά ἀναγγείλει στόν Ἰώβ χειρότερες καταστροφές. Ἔχασε ὁ Ἰώβ τήν ἡμέρα ἐκείνη ὅλα τά βόδια του, ὅλες τίς ὄνους του, ὅλες τίς καμῆλες του, ὅλα τά πρόβατά του, τό σπίτι του καί τά δέκα παιδιά του. Μᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι ὁ φθόνος, ἡ ἀναίδεια καί τό θράσος τοῦ διαβόλου δέν ἔχουν ὅρια. Εἶναι μισάνθρωπος καί ἀνθρωποκτόνος! Ἀλλά νά μήν τοῦ δίνουμε λαβές νά μᾶς πολεμάει. Σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὅτι, ἄν τά παιδιά τοῦ Ἰώβ προσεύχονταν ἤ μελετοῦσαν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ στό σπίτι πού συγκεντρώθηκαν, δέν θά μποροῦσε ὁ διάβολος σέ τίποτε νά τούς βλάψει. Ἀλλά τούς βρῆκε σέ συμπόσιο, τήν ὥρα πού ἔπιναν καί διασκέδαζαν. Ἐμεῖς, ὅσο μποροῦμε, νά μή δίνουμε λαβές στόν διάβολο νά μᾶς πειράζει.

1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό τρίτο Μέρος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος (Ἰώβ α΄ 20-22) καί τό ὑπόλοιπο ἄρθρο καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί μᾶς λέει ἡ τελευταία ἑνότητα τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος καί ποιά διδάγματα ἐξάγονται ἀπ᾿ αὐτήν; (Σκέψεις Μελῶν…) Μᾶς λέει ὅτι ὁ Ἰώβ, ὅταν ἄκουσε τίς θλιβερές αὐτές εἰδήσεις, ξέσχισε τά ροῦχα του καί κούρεψε τά μαλλιά του, ὅπως τό συνήθιζαν τήν ἐποχή ἐκείνη, καί πέφτοντας κάτω στή γῆ, χωρίς νά παραπονεθεῖ ὁλότελα, προσκύνησε τόν Κύριο λέγοντας: Γυμνός βγῆκα ἀπό τήν κοιλιά τῆς μητέρας μου, «γυμνός καί ἀπελεύσομαι ἐκεῖ». Ὁ Κύριος μοῦ τά ἔδωσε, ὁ Κύριος μοῦ τά πῆρε. Ὅπως φάνηκε καλό στόν Κύριο, ἔτσι ἔγινε. «Εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας» (Ἰώβ α΄ 21).

Μᾶς κάνει ἐντύπωση πού, ἐνῶ ὁ διάβολος τό θεωροῦσε βέβαιο ὅτι ἄν ὁ Ἰώβ χάσει ὅλα τά πλούτη του καί τό σπίτι του καί τά παιδιά του καί πικραθεῖ καί βασανισθεῖ, θά βλασφημήσει κατά πρόσωπο τόν Θεό, ὁ Ἰώβ δέν ἔκανε τίποτε ἀπό αὐτά, ἀλλά ὑποτάχθηκε ταπεινά στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί Τόν δοξολόγησε λέγοντας: «Εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας»! Ἄν ἄλλοι τά χάνουν σέ τέτοιες ὧρες καί βγαίνουν λόγοι πικροί ἀπό τά χείλη τους, ὁ Ἰώβ ἔκανε ὑπέρβαση καί βγῆκαν λόγοι δοξολογίας ἀπό τά χείλη του.

Πόσο ὡραῖο εἶναι νά μιμούμαστε κι ἐμεῖς τόν πολύαθλο Ἰώβ στίς ὧρες τοῦ πόνου καί τῶν θλίψεων! Νά δεχόμαστε τήν ὅποια δοκιμασία παραχωρήσει ὁ Θεός, μέ τή δοξολογία τοῦ Θεοῦ στά χείλη μας καί τήν εὐγνωμοσύνη στήν καρδιά μας! Νά λέμε κι ἐμεῖς: Ἄς εἶναι εὐλογημένο καί τρισευλογημένο τό πανάγιο ὄνομα τοῦ Κυρίου μας! Ὅπως στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας, μετά τή θεία Κοινωνία, εὐχαριστοῦμε τόν Εὐεργέτη Θεό γιά τή Σταυρική θυσία Του ψάλλοντας τό· «εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπό τοῦ νῦν καί ἕως τοῦ αἰῶνος», ἔτσι καί σέ κάθε ὀδύνη καί θλίψη μας νά εὐχαριστοῦμε τόν Εὐεργέτη Θεό πού ἐπιτρέπει τίς θλίψεις γιά τό καλό μας.

2. Τό ἱερό κείμενο στόν στίχο 22 προσθέτει κάτι ἀκόμη πιό ἐπαινετικό γιά τόν Ἰώβ. Λέει ὅτι «ἐν τούτοις πᾶσι τοῖς συμβεβηκόσιν αὐτῷ οὐδέν ἥμαρτεν Ἰώβ ἐναντίον τοῦ Κυρίου καί οὐκ ἔδωκεν ἀφροσύνην τῷ Θεῷ» (α΄ 22). Ὁ Ἰώβ, παρόλες αὐτές τίς συμφορές πού ἔπεσαν πάνω του, δέν ἁμάρτησε σέ τίποτε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καί δέν ξεστόμισε καμία βλασφημία ἐναντίον τοῦ Θεοῦ κατηγορώντας Τον ὅτι ἐνήργησε ἀπερίσκεπτα. Δέν εἶπε: «Γιατί νά τά πάθω ὅλα αὐτά; Γιατί, Θεέ μου, μέ χτύπησες τόσο σκληρά;» Οὔτε ἄφησε νά τοῦ περάσει ἀπό τή σκέψη ἀσεβής λογισμός. «Οὐδέν ἥμαρτεν ὁ Ἰώβ». Σέ ὅλα ὅσα τοῦ συνέβησαν, δέν ἁμάρτησε ὁ Ἰώβ. Τά ὑπέμεινε ὅλα καρτερικά. Καί δόξαζε τόν Θεό γιά ὅλα. Ἐδῶ φαίνεται πολύ καθαρά ὅτι μέ τήν μεγάλη ὑπομονή πού ἔδειξε ὁ πολύαθλος Ἰώβ εἶναι τύπος Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος ὑπέμεινε ὅλα Του τά παθήματα ἐπάνω στόν Σταυρό, χωρίς νά παραπονεθεῖ ὁλότελα! Ἄς ὑπομένουμε κι ἐμεῖς μέ ἐγκαρτέρηση τίς θλίψεις τῆς ζωῆς. «Τήν ὑπομονήν Ἰώβ ἠκούσατε», μᾶς λέει ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος, «καί τό τέλος Κυρίου εἴδετε» (τό εὐτυχισμένο τέλος πού ἔδωσε ὁ Κύριος στά δεινά τοῦ Ἰώβ, τό γνωρίζετε). Κι ἐμεῖς μέ τήν ὑπομονή θά κερδίσουμε τή σωτηρία μας: «Ἐν τῇ ὐπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχάς ὑμῶν» (Λουκ. κα΄ 19).

Κύριε, ὅταν ἡ ψυχή μας φλογίζεται ἀπό τήν ὀδύνη τοῦ πόνου καί δάκρυα καυτά τρέχουν ἀπό τά μάτια μας, δίνε μας τή Χάρι Σου, ὥστε ἀπό τά βάθη τῆς ψυχῆς μας νά ἀνεβαίνει καί νά βγαίνει ἀπό τό στόμα μας ὁ λόγος τῆς ταπεινῆς εὐχαριστίας, ὅπως τόν εἶπε ὁ πολύαθλος Ἰώβ: «Εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας». Ἀμήν.

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι τό ἁγιογραφικό τῶν Παθῶν, γιά τή δίκη τοῦ Κυρίου ἐνώπιον τοῦ ἰουδαϊκοῦ Συνεδρίου: Ματθ. κζ΄ 1, Μάρκ. ιε΄ 1, Λουκ. κβ΄ 66-71.