Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 7 Μαρτίου 2021, τῆς Ἀπόκρεω (Α΄ Κορ. η΄ 8 – θ΄ 2)
Ἀδελφοί, βρῶμα δὲ ἡμᾶς οὐ παρίστησι τῷ Θεῷ· οὔτε γὰρ ἐὰν φάγωμεν περισσεύομεν, οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα. Βλέπετε δὲ μήπως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενοῦσιν. Ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σε, τὸν ἔχοντα γνῶσιν, ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον, οὐχὶ ἡ συνείδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἰκοδομηθήσεται εἰς τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν; Καὶ ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι᾿ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν. Οὕτω δὲ ἁμαρτάνοντες εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστὸν ἁμαρτάνετε. Διόπερ εἰ βρῶμα σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν μου, οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω. Οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος; Οὐκ εἰμὶ ἐλεύθερος; Οὐχὶ ᾿Ιησοῦν Χριστὸν τὸν Κύριον ἡμῶν ἑώρακα; Οὐ τὸν ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ; Εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμί· ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ.
1. Διάκριση Ἐλευθερίας
Καθώς πλησιάζουμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα μᾶς παρουσιάζει τό θέμα τῆς νηστείας καί τούς προβληματισμούς πού σχετίζονται μ’ αὐτήν. Μᾶς λέγει λοιπόν ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅτι δέν εἶναι τό φαγητό πού μᾶς παρουσιάζει εὐάρεστους στόν Θεό. Διότι «οὔτε ἐὰν φάγωμεν περισσεύωμεν, οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα», οὔτε ἄν φᾶμε προοδεύουμε στήν ἀρετή, οὔτε ἐάν δέν φᾶμε μένουμε πίσω. Προσέχετε ὅμως, μᾶς λέγει, μήπως τό δικαίωμα αὐτό πού ἔχετε νά τρῶτε ἀπ’ ὅλα, ἀκόμη καί εἰδωλόθυτα, γίνῃ αἰτία νά ἁμαρτήσουν οἱ ἀσθενεῖς στήν πίστι ἀδελφοί σας. Διότι ἄν σέ δῇ κανείς ἀπό αὐτούς, ἐσένα πού ἔχεις τήν ὀρθή γνῶσι, νά κάθεσαι στό τραπέζι κάποιου ναοῦ τῶν εἰδώλων, δέν θά στερεωθῇ ἡ συνείδησί του, ἀφοῦ αὐτός εἶναι ἀσθενής ἀδελφός, στό νά τρώῃ τά εἰδωλόθυτα ὡς κάτι τό ἱερό καί ἄξιο εὐλαβείας; Καί θά χαθῇ παρασυρόμενος στήν εἰδωλολατρεία ὁ ἀδελφός σου, πού εἶναι ἀδύνατος πνευματικά, ἐξ’ αἰτίας σου. Ἀλλά γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀδελφοῦ σου, ὁ Χριστός θυσίασε τήν ζωή του.
Καί ἔτσι διαπράττετε ἁμάρτημα, ἀπό τό ὁποῖο βλάπτονται πολύ οἱ ἀδελφοί, καί γι’ αὐτό τό ἁμάρτημα αὐτό ἀναφέρεται στούς ἀδελφούς. Καί πληγώνετε ἔτσι τήν συνείδησί τους, ἡ ὁποία εἶναι ἀσθενής καί ἀδύνατη. Ἀλλά ὑποπίπτετε συγχρόνως καί σέ ἁμάρτημα, τό ὁποῖο ἀναφέρεται σ’ αὐτόν τόν Χριστό, πού πέθανε γιά νά σώσῃ τούς ἀδελφούς αὐτούς.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ τῶν εἰδωλόθυτων πού μᾶς παρουσιάζει τό ἱερό κείμενο ἦταν ἕνα πρόβλημα ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, τό ὁποῖο σήμερα δέν ὑφίσταται. Εἰδωλόθυτα ἦταν τά κρέατα ἐκεῖνα πού τά προσέφεραν οἱ εἰδωλολάτρες ὡς θυσία στά εἴδωλα, τά ὁποῖα κατόπιν ἤ τά ἔτρωγαν ὡς ἱερά, ἤ τά πουλοῦσαν στά κρεοπωλεῖα. Οἱ χριστιανοί ὅμως βρισκόταν σ’ἕνα μεγάλο δίλημμα, ἐάν ἔπρεπε νά τρῶνε ἀπό αὐτά. Ἄλλοι χριστιανοί τά ἔτρωγαν, ἐπειδή ἤξεραν ὅτι οἱ θεοί τῶν εἰδώλων ἦταν ἀνύπαρκτοι. Ἄλλοι ὅμως ἀδύνατοι χριστιανοί φοβοῦνταν νά τά πλησιάσουν ἐπειδή νόμιζαν πώς ἦταν ἱερά.
Ἀπό μιά πρώτη ματιά λοιπόν φαίνεται ὅτι τό πρόβλημα δέν μᾶς ἀφορᾷ· ὅμως μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά κατανοήσουμε ἕνα γενικότερο πρόβλημα κάθε ἐποχῆς. Πῶς μέσα στήν ἐκκλησία οἱ χριστιανοί δέν ἔχουν ὅλοι τά ἴδια κριτήρια καί αἰσθητήρια, δέν ἔχουν τήν ἴδια ὡριμότητα καί διάκρισι. Κάθε πιστός ἔχει τήν ἰδιαιτερότητά του, τίς ἀντοχές του, τόν χαρακτῆρα του, τίς εὐαισθησίες του, τήν δική του οἰκογενειακή ἤ ἄλλη ἀγωγή. Θά πρέπει λοιπόν νά κατανοοῦμε τήν διαφορετικότητα. Βέβαια οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ εἶναι γιά ὅλους ἴδιες καί ὅλοι μας ἔχουμε τήν ὑποχρέωσι νά τίς ἐφαρμόζουμε ὅλες. Ὅμως ὁ τρόπος πού ὁ καθένας θά ἀγωνισθῆ γιά νά τίς ἐφαρμόσῃ δέν εἶναι ὁ ἴδιος. Ὁ πνευματικός τοῦ κάθε πιστοῦ μέ τήν διάκρισι πού τοῦ δίνει ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ θά δώσῃ ἀντίστοιχα τίς προσωπικές ὁδηγίες. Δέν ἀντέχουν ὅλοι στά ἴδια μέτρα καί τά ἴδια βάρη. Δέν μποροῦμε καί οὔτε πρέπει νά γίνουμε ὅλοι ἴδιοι στόν χαρακτῆρα, τήν συμπεριφορά, τή σκέψι μας καί τήν εὐαισθησία μας. Οὔτε καί νά βάζουμε ὡς κριτήριο πνευματικῆς ζωῆς τόν ἑαυτό μας. Καί νά ἀπαιτοῦμε ἐγωϊστικά, αὐτό πού κάνουμε ἐμεῖς νά τό κάνουν καί οἱ ἄλλοι. Ἀλλά νά δείχνουμε ἀγάπη, ἀνεκτικότητα, κατανόησι. Ἀκόμη καί θεμιτά μας δικαιώματα νά θυσιάσουμε γιά χάρι τῶν ἀδελφῶν μας πού εἶναι ἀδύνατοι στήν πνευματική ζωή, ὅπως μᾶς λέγει καί στήν συνέχεια ὁ ἀπόστολος Παῦλος.
2. Διάκριση Ἀγάπης
Ἐάν αὐτό πού τρώω, μᾶς λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γίνεται ἀφορμή σκανδάλου και ἁμαρτίας στόν ἀδελφό μου, «οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω», δέν θά φάω ποτέ κρέας, γιά νά μήν σκανδαλίσω τόν ἀδελφό μου. Γιά τούς ἀσθενεῖς ἀδελφούς μου ἔκανα καί κάνω θυσίες τῶν δικαιωμάτων μου. «Οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος; οὐκ εἰμὶ ἐλεύθερος;» Δέν εἶμαι ἀπόστολος μέ ἴσα δικαιώματα μέ τούς ἄλλους ἀποστόλους; Δέν εἶμαι ἐλέυθερος ὅπως ὅλοι οἱ χριστιανοί; Δέν εἶδα τόν Ἰησοῦ Χριστό τόν Κύριό μας; Καί δέν εἶσθε ἐσεῖς τό ἔργο πού μέ τήν βοήθεια τοῦ Κυρίου συνετέλεσα. Ἐάν γιά ἄλλους δέν εἶμαι ἀπόστολος, τουλάχιστον ὅμως εἶμαι γιά σᾶς. Διότι «ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ», ἡ σφραγῖδα, μέ τήν ὁποία πιστοποιεῖται ἐπίσημα τό ἀποστολικό μου ἀξίωμα, εἶστε μέ τήν χάρι τοῦ Κυρίου ἐσεῖς, τούς ὁποίους ἐγώ ὁδήγησα στόν Χριστό.
ΣΤΟ ἱερο κείμενο φαίνεται ξεκάθαρα τό μεγαλεῖο τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός τούς εὐσκανδάλιστους χριστιανούς. Τί λέγει; Δέν θά φάω κρέας στόν αἰῶνα, θά θυσιάσω καί τά νόμιμα δικαιώματά μου προκειμένου νά μήν σκανδαλίσω τόν ἀδελφό μου. Καί μᾶς δίνει ἔτσι ὑπόδειγμα νά θυσιάζουμε κι ἐμεῖς ἀκόμη καί θεμιτά δικαιώματά μας ὅταν αὐτά γίνονται ἀφορμή σκανδαλισμοῦ τῶν ἄλλων. Διότι μπορεῖ αὐτά πού ἐγώ κάνω νά μή μέ βλάπτουν πνευματικῶς, ἀλλά οἱ ἄλλοι νά ζημιώνονται.
Ἄς ποῦμε μερικά παραδείγματα. Εἶμαι ἄρρωστος κι ἔχω ὁδηγία ἀπό τόν γιατρό καί τόν πνευματικό μου νά καταλύσω τήν νηστεία. Θά φάω λοιπόν ἀρτήσιμη τροφή, ὄχι ὅμως ἐνώπιον τῶν ἄλλων, στό χῶρο τῆς ἐργασίας μου δημοσίως, διότι θά σκανδαλισθοῦν ὅσοι δέν γνωρίζουν τό πρόβλημα τῆς ὑγείας μου.
Ἔχω τήν ἄδεια νά διαβάσω ἤ νά ἀκούσω κάτι πού δέν εἶναι βέβαια ἁμαρτωλό. Ἤ ἔχω τήν ἐλευθερία νά ντυθῶ ὅπως θέλω. Διότι πιστεύω πώς αὐτό πού προέχει εἶναι νά ἔχω καθαρή καρδιά καί πώς δέν ἔχουν τόση σημασία τά ἐξωτερικά, ἡ ἐμφάνισι κλπ. Ὅταν ὅμως γνωρίζω ὅτι ἡ στάσι μου αὐτή θά σκανδαλίσῃ κάποιες εὐαίσθητες ψυχές, θά πρέπει νά περιορίσω τό δικαίωμά μου αὐτό.
Ἀδελφοί ἄς κάνουμε ὅλοι ἕνα τέτοιο ἀγῶνα ἀγάπης, καί διακρίσεως καί ὁ Ἅγιος Θεός θά μᾶς εὐλογήσῃ πλουσίως.
