Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
"… ἵνα ἀρνησάμενοι τήν ἀσέβειαν καί τάς κοσμικάς ἐπιθυμίας σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι".
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
"Μᾶς παιδαγωγεῖ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἵνα, ἀφοῦ ἀρνηθῶμεν τήν ἀσέβειαν καί τάς ἐπιθυμίας τοῦ ματαίου καί ἁμαρτωλοῦ αὐτοῦ κόσμου, ζήσωμεν εἰς τόν παρόντα αἰῶνα μέ ἐγκράτειαν εἰς τήν ζωήν μας, καί μέ διακιοσύνην πρός τούς πλησίον μας καί μέ εὐσέβειαν πρός τόν Θεόν" ( Ἀπό τήν "ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας" τοῦ Παν.Τρεμπέλα, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")
ΣΧΟΛΙΟ
"Θεοφάνεια, καί Ἐπιφάνεια, καί θεῖα Ἐπιφάνεια λέγεται ἡ μεγάλη καί λαμπρά ἑορτή, τήν ὀποίαν μέ ὅλους τούς πιστούς της γεμάτους φῶς καί χάριν θεοῦ καί χαράν ἄγει σήμερον ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία. Καί εἶναι ὄντως Θεοφάνεια, ἀφοῦ "Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί κάτω εἰς τόν Ἰορδάνην βαπτιζόμενος, ὁ Υἱός, καί ὁ Θεός Πατήρ ἠκούσθη ἄνωθεν νά μαρτυρῇ τόν Υἱόν Του ἀγαπητόν, καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἐν εἴδει περιστερᾶς ἐπεβεβαίωσε τήν μαρτυρίαν τοῦ Πατρός. Ἔτσι ὅλην τήν Παναγίαν καί Ὁμοούσιον καί προσκυνητήν Τριάδα ἔχομεν ἐμπρός μας κατά τήν σημερινήν πανσέβαστον ἑορτήν. Ἀλλ’ ἡ ἑορτή λέγεται καί Ἐπιφάνεια, διότι κατ’ αὐτήν ἐπεφανη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, καί ἐξεχύθη ἡ χάρις αὐτή ἐπί τόν Υἱόν, τόν Θεάνθρωπον Λυτρωτήν καί τόν ἔχρισεν ἐπισήμως Μεσσίαν καί Σωτῆρα, ἐξεχύθη καί ἐπεφάνη ἡ χάρις αὐτή εἰς ὅλους τούς ἀνθρώπους, διά νά ἴδουν οἱ ἄνθρωποι τό φῶς τό ἀληθινόν, νά γνωρίσουν τόν Θεόν Πατέρα, νά πιστεύσουν εἰς τόν Υἱόν, τόν Σωτῆρα Χριστόν, νά λάβουν Πνεῦμα Ἅγιον καί ἔτσι μέ τήν πίστιν τήν ἰδικήν των καί τήν χάριν τοῦ Πνεύματος νά εὕρουν ἀσφαλῆ λύτρωσιν καί σωτηρίαν, βεβαίαν τήν ἀρετήν καί ἁγιότητα, ἔνδοξον τήν θείαν τοῦ οὐρανοῦ βασιλείαν. Ψάλλει διά τοῦτο ἡ Ἐκκλησία· «Ἐπεφένη ὁ Σωτήρ, ἡ χάρις, ἡ ἀλήθεια, ἐν ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου καί τοῖς ἐν σκότει καί σκιᾷ καθεύδοντας ἐφώτισε· καί γάρ ἦλθεν, ἐφάνη τό φῶς τό ἀπρόσιτον». Δι’ αὐτήν, τήν θείαν Ἐπιφάνειαν, μᾶς ὁμιλεῖ εἰς τό σημερινόν του Ἀνάγνωσμα καί ὁ θεῖος ἀπόστολος Παῦλος.
1 .—Μεγαλοπρεπῶς, μέ ἀντάξια πρός τό μέγα γεγονός καί πρός τήν θείαν ἑορτήν καί πανήγυριν ρήματα ἀρχίζει τήν σημερινήν θείαν του διδαχήν ὁ ἀπόστολος Παῦλος. «Ἀδελφοί, φωνάζει μεγαλόστομα πρός ὅλους, ἀδελφοί, ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις». Ἀδελφοί, ἐφανερώθη πλέον ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἐφανερώθη καί ἐδόθη ὡς θεία ἀποκάλυψις καί δωρεά εἰς ὅλους τούς ἀνθρώπους. Δέν εἰμπορεῖ νά ὑπάρξη πλέον ἄνθρωπος ἀγνοῶν τήν ἀλήθειαν. Δέν εἰμπορεῖ νά εὑρεθῆ ἁμαρτωλός, πού νά μήν εὑρίσκη σωτηρίαν. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πάσης φυλῆς καί γλώσσης καί ἀξίας εἰμποροῦν νά εὕρουν τήν ἀλήθειαν. Ὅλοι οἱ ἁμαρτωλοί, ὅσον βαρύτατα καί ἄν πταίουν καί ὅσον ἁμαρτωλοί καί ἄν εἶναι, εἶναι ἱκανοί νά πιστεύσουν καί νά εὕρουν σωτηρίαν. Διότι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἐπεφάνη, ἡ Ἀλήθεια ἐφανερώθη, ἡ σωτηρία προσεφέρθη. Πῶς; Διά τοῦ Σωτῆρος, διά τοῦ Χριστοῦ. Διότι οὐδείς ἄλλος εἶναι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ παρά αὐτός ὁ ἐνανθρωπήσας καί ἐν τῷ Ἰορδάνῃ σήμερον βαπτιζόμενος μονογενής Υἱός του. Αὐτός εἶναι ἡ Ἀλήθεια. Αὐτός ἡ Ζωή. Αὐτός ἡ Σωτηρία. «Ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια διά Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο». Ἀφοῦ, λοιπόν, ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ Κύριος Ἰησοῦς, καί ἀφοῦ ὁ Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τόν κόσμον διά νά σώση τόν κόσμον, καί ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μέ τήν παρουσίαν τοῦ Χριστοῦ ἐπεφάνη σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, ἄρα πάντες οἱ ἄνθρωποι καί πρός τήν ἀλήθειαν καί πρός τήν σωτηρίαν εἶναι εὔκολοι καί ἱκανοί.
Ἀλλ’ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μέ τόσην εὐσπλαγχνίαν ἐπεφάνη εἰς τούς ἀνθρώπους, δέν προσφέρει μαγικῶς τήν σωτηρίαν χωρίς τοῦ ἀνθρώπου τήν συμβολήν καί συνεργασίαν. Θεωρεῖ ἀπαραίτητον καί ζητεῖ ἐπιμόνως καί τοῦ ἀνθρώπου τήν δυνατήν προσπάθειαν καί συνεργασίαν. Διά τοῦτο λέγει ὁ Ἀπόστολος «παιδεύουσα ἡμᾶς ἵνα ἀρνησάμενοι τήν ἀσέβειαν καί τάς κοσμικάς ἐπιθυμίας σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, προσδεχόμενοι τήν μακαρίαν ἐλπίδα καί ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καί σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ μᾶς παιδεύει, δηλαδή μᾶς παιδαγωγεῖ. Τοῦτο δέ ὅλον θά πῆ· ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, αὐτός ὁ Σωτήρ, ὁ Χριστός, μᾶς προσφέρει βέβαια πλήρη τήν ἀλήθειαν, ἕτοιμον τήν σωτηρίαν. Ἀλλά καί μᾶς καλεῖ εἰς ἀγῶνα κατά τοῦ κακοῦ καί ὑπέρ τοῦ ἀγαθοῦ, μᾶς καλεῖ εἰς ἀπάρνησιν τῆς ἁμαρτίας καί κάθε κοσμικῆς ἐπιθυμίας καί εἰς ἀπόκτησιν, ἄσκησιν καί καλλιέργειαν πάσης ἀρετῆς, εἰς πρόοδον καί αὔξησιν τῆς πνευματικῆς κατά Χριστόν ζωῆς. Πρῶτον νά ἀρνηθοῦμε τήν ἀσέβειαν καί τάς κοσμικάς ἐπιθυμίας πού φθείρουν καί διαφθείρουν καί νοῦν καί σκέψιν καί καρδίαν καί καθιστοῦν ἄχρηστον καί ἀνίκανον τόν ἄνθρωπον πρός πᾶσαν ἀρετήν καί ἁγιότητα. Καί μετά τήν ἄρνησιν αὐτήν, μετά τό γενικόν καί τέλειον ξεκαθάρισμα τοῦ ἐσωτερικοῦ της ψυχῆς μας, νά ἀναλάβουμε τόν ἀγῶνα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Νά ζήσωμεν μέ σωφροσύνην καί ἐγκράτειαν καί καθαρότητα ψυχῆς τήν ζωήν μας, ὥστε λογισμοί καί μολυσμοί, ἐπιθυμίαι καί πράξεις σαρκικαί, ἀηδεῖς καί πονηραί νά εἶναι τελείως ξέναι πρός ἡμᾶς. Αὐτό εἶναι τό «σωφρόνως». Ἀλλά νά ζήσωμεν καί «δικαίως». Δηλαδή, χωρίς κλοπάς καί ἀδικίας, ἀλλά μέ τιμιότητα, εἰλικρίνειαν καί δικαιοσύνην, καί «ἐν ἱδρωτι τοῦ προσώπου» μας, μέ τόν προσωπικόν μας κόπον καί ἱδρῶτα μας, μέ τήν τιμίαν καί μόνον ἐργασίαν μας νά κερδίζωμεν τόν ἄρτον μας καί νά ἑξασφαλίζωμεν τήν συντήρησίν μας. Αὐτό καί τό «δικαίως». Καί τέλος «εὐσεβῶς», μέ πίστιν καί εὐλάβειαν καί φόβον Θεοῦ, μέ ὁλόψυχον ἀγάπην καί ἀφοσίωσιν εἰς τόν οὐράνιον Πατέρα, μέ πλήρη ὑπακοήν καί συμμόρφωσιν πρός τό ἅγιον καί σωτήριον θέλημά του, πού εἶναι ἡ πρώτη, ἡ μεγάλη, ἡ βασική καί θεμελιώδης ἐντολή τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου ἀρετή καί ἄξια. Αὐτή ἡ ζωή τοῦ Χριστιανοῦ εἰς τόν αἰῶνα τοῦτον, τόν παρόντα κόσμον. Αὐτός ὁ ἀγών του. Αὐτή ἡ προσπάθειά του ἡ καθημερινή, ἡ ἐπιμέλεια, ἡ φροντίς του. Καί θά τό ἐπιτύχη τοῦτο, θά φέρη εἰς πέρας τόν ἀγῶνα του καί θά κατορθώση νά ζήση ὁ Χριστιανός σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς, ὅταν μέ πόθον ἅγιον καί φλογερόν καί λαχτάραν περιμένη τήν νέαν ἐπιφάνειαν τοῦ Κυρίου, τήν δευτέραν του παρουσίαν, ὁπότε μέ ὅλην τήν δόξαν τῆς θεϊκῆς του ἐξουσίας θά παρουσιασθῆ ὁ Χριστός.
Εἶναι ἀνάγκη νά τό κατανοήσωμεν τοῦτο· τό ὅτι δηλαδή σκοπός τῆς ζωῆς μας εἶναι ἡ ἀρετή καί ἁγιότης, τό νά ζήσωμεν «σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς», ὅτι τοῦτο εἶναι καί σκόπιμον καί δυνατόν, διότι πρός ἐπίτευξιν τούτου, διά νά ἐπιτύχωμεν δηλαδή ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοί ἄνθρωποι νά ζήσωμεν «σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς ἐν τῷ νῦν αἰῶνι», ὁ Χριστός «ἔδωκεν ἑαυτόν ὑπέρ ἡμῶν (ἐθυσίασε τόν ἑαυτόν του χάριν ἡμῶν), ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπό πάσης ἀνομίας καί καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαόν περιούσιον, ζηλωτήν καλῶν ἔργων». Καί μέ τό Αἷμα του μᾶς ἔσωσε, μᾶς ἐκαθάρισε, μᾶς ἡγίασε, μᾶς ἔδωκε καί μᾶς δίδει χάριν καί δύναμιν καί ἐξουσίαν καί τόν σατανᾶν νά νικῶμεν, καί τά πάθη μας ἀποτελεσματικῶς νά πολεμῶμεν, καί τάς κακίας μας νά ξερριζώνωμεν καί τάς ἀδυναμίας μας νά θεραπεύωμεν. Μᾶς ἐλύτρωσεν ἀπό πᾶσαν ἀνομίαν, μᾶς ἀπήλλαξε ἀπό κάθε ἐνοχήν, μᾶς ἐχάρισε τά μέσα τῆς ἀναγεννήσεως καί τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Λοιπόν, μή προφασιζώμεθα καί μή ἀδρανοῦμεν. Μή λέμε «δέν μποροῦμε» καί μήν ἐπιτρέπωμεν εἰς τόν ἑαυτόν μας καί νά σκέπτεται ἀκόμη πώς εἶναι ἀδύνατα τῆς ἀρετῆς τά ἔργα. Δύσκολα εἰμπορεῖ βεβαίως νά εἶναι. Καί εἶναι διά τήν κακήν μας ἕξιν καί συνήθειαν. Ἀλλ’ ὅταν θελήσωμεν καί ἀγωνισθῶμεν· ὅταν πεισθῶμεν ὅτι ὁ Κύριος ἐθυσιάσθη, διά νά μᾶς καταστήση ἰδικόν του περιούσιον λαόν, ζηλωτήν καλῶν ἔργων, ὥστε μόνον τά καλά καί τίμια καί σεμνά, τά θεάρεστα νά ἐργαζώμεθα εἰς τήν ζωήν μας, τότε θά βιάσωμεν τόν ἑαυτόν μας, θά ἐπιστρατεύσωμεν τάς δυνάμεις μας καί τά ἀδύνατα θά τά κάμωμεν δυνατά, τά δύσκολα θά μᾶς γίνουν εὔκολα καί εὐχάριστα καί κατορθωτά. Δέν θά τά κάμωμεν κυρίως ἡμεῖς, ἀλλ’ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐπεφάνη σωτήριος εἰς ὅλους ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους" ( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀθαν.Φραγκοπούλου "Τό Δωδεκαήμερον", ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ").
