22. Ἡ ἐμφάνιση τοῦ ἀναστημένου Κυρίου στούς δέκα Μαθητές (28/4-4/5)

Χριστός ἀνέστη! Ἀληθῶς ἀνέστη! Στά ἱερά Εὐαγγέλια καί τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων εἶναι καταγεγραμμένες ἕνδεκα ἐμφανίσεις τοῦ ἀναστάντος Κυρίου. Στούς Φιλικούς Κύκλους βάλαμε στόχο νά τίς συμμελετήσουμε καί τίς ἕνδεκα. Τό 2021 συμμελετήσαμε τήν πρώτη ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος στίς Μυροφόρες (Ματθ. κη΄ 1-10), πού ἔγινε τό πρωί τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. Τό 2022 συμμελετήσαμε τή δεύτερη ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος στήν ἁγία Μαρία τή Μαγδαληνή (Ἰω.  κ΄ 11-18), πού ἔγινε ἐπίσης τό πρωί τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. Τό 2023 συμμελετήσαμε τήν τρίτη ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος σέ δύο Μαθητές πού πήγαιναν στό χωριό Ἐμμαούς (Λουκ. κδ΄ 13-35), πού ἔγινε τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. Τό 2024 συμμελετήσαμε τήν τέταρτη ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος στόν Σίμωνα Πέτρο (Ἰω. κ΄ 1-10 & Λουκ. κδ΄ 33-35 & Α΄ Κορ. ιε΄ 3-5), πού ἔγινε τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα, κατά τή δύση τοῦ ἡλίου. Σήμερα θά συμμελετήσουμε τήν πέμπτη κατά σειράν ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος στούς δέκα Μαθητές, πού ἔγινε στό ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ τό βράδυ τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. Τήν ἐμφάνιση αὐτή τοῦ Ἀναστάντος τή διασώζουν οἱ ἱεροί εὐαγγελιστές Ἰωάννης (κ΄ 19-23) καί Λουκᾶς (κδ΄ 36-49). Τήν ἀναφέρει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν Α΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή του, ὅπου γράφει: «καί ὅτι ὤφθη Κηφᾷ, εἶτα τοῖς δώδεκα» (ιε΄ 5). Ἐμεῖς θά τή μελετήσουμε ἀπό τό κατά Ἰωάννην ἱερό Εὐαγγέλιο. Ἀναγινώσκεται ὡς περικοπή στόν Ἑσπερινό τῆς ἀγάπης τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα καί ὅποιες Κυριακές τοῦ χρόνου ἀναγινώσκεται τό θ΄ ἑωθινό Εὐαγγέλιο. Ἐπίσης ἀναγινώσκεται ὡς εὐαγγελική περικοπή τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ.

Θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος (κείμενο καί ἑρμηνεία): Ἰω. κ΄ 19-20. Κείμενο: 19  Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καί τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταί συνηγμένοι διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καί ἔστη εἰς τό μέσον, καί λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν. 20 καί τοῦτο εἰπών ἔδειξεν αὐτοῖς τάς χεῖρας καί τήν πλευράν αὐτοῦ. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταί ἰδόντες τόν Κύριον. 

Ἑρμηνεία: 19 Ὅταν βράδιασε τήν ἡμέρα ἐκείνη, τήν πρώτη τῆς ἑβδο­μάδος, κι ἐνῶ οἱ Μαθητές ἦταν μαζεμένοι σ᾿ ἕνα σπίτι καί εἶχαν τίς θύρες κλειστές ἐπειδή φοβοῦνταν τούς ἄρχοντες τῶν Ἰουδαίων, ἦλθε ὁ Ἰησοῦς καί στάθηκε στή μέση καί τούς εἶπε: Ἄς ἔλθει εἰρήνη σέ σᾶς. 20. Καί ἀφοῦ τό εἶπε αὐτό, τούς ἔδειξε τά χέρια Του καί τήν πλευρά Του, γιά νά δοῦν τά σημάδια τῶν πληγῶν καί νά πεισθοῦν ὅτι Αὐτός ἦταν ὁ Διδάσκαλός τους πού σταυρώθηκε. Ἀφοῦ λοιπόν βεβαιώθηκαν γι᾿ αὐτό μέ τήν ἐπίδειξη τῶν οὐλῶν Του, χάρηκαν οἱ Μαθητές πού εἶδαν τόν Κύριο.

1. Ἑρμηνευτικά σχόλια: α) Ὁ συμπερασματικός σύνδεσμος «οὖν» συνδέει μέ τά προηγούμενα, ὅπου περιγράφει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τήν ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος στήν ἁγία Μαρία τή Μαγδαληνή καί καταλήγει μέ τή φράση ὅτι ἡ ἁγία Μαρία ἡ Μαγδαληνή ἀνήγγειλε στούς Μαθητές ὅτι εἶδε τόν ἀναστάντα Κύριο, ὁ Ὁποῖος τῆς εἶπε: «ἀναβαίνω πρός τόν πατέρα μου καί πατέρα ὑμῶν, καί Θεόν μου καί Θεόν ὑμῶν» (κ΄ 17). β) Ἡ ἐμφάνιση τοῦ ἀναστημένου Κυρίου στούς δέκα Μαθητές εἶναι ἡ τελευταία τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα, «τῆς μιᾶς τῶν Σαββάτων», ὅπως ὀνομαζόταν. Ἔγινε ὅταν εἶχε ἤδη νυχτώσει: «οὔσης οὖν ὀψίας». γ) Ἡ φράση «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων», δέν ἐννοεῖ ὅτι εἶχε δύο πόρτες τό ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ, ἀλλ’ ὅτι ἡ πόρτα του ἦταν δίφυλλη. δ) Τό Σῶμα τοῦ Ἀναστάντος εἶναι ἄυλο, ἄφθαρτο, πνευματικό καί δοξασμένο. Μπορεῖ νά ἐξέρχεται «ἐσφραγισμένου τοῦ τάφου» καί νά εἰσέρχεται «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων»: «Ὥσπερ ἐξῆλθες ἐσφραγισμένου τοῦ τάφου, οὕτως εἰσῆλθες καί τῶν θυρῶν κεκλεισμένων πρός τούς μαθητάς σου», ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνωδός τῆς Ἐκκλησίας μας. ε) Ἡ φράση «ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταί συνηγμένοι διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων» δηλώνει ὅτι οἱ Μαθητές τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦσαν στόχο τοῦ μίσους καί τῆς κακίας τῶν Ἰουδαίων. Γιά τήν ἀσφάλειά τους ἦταν διπλοαμπαρωμένοι στό ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ καί γιά τήν ἀσφάλειά τους ἐμφανίστηκε ὁ ἀναστάς Κύριος στούς δέκα Μαθητές Του ὅταν σουρούπωσε, γιά νά μή δώσουν στόχο σέ κανένα.

2. Διδάγματα: α) Ἀσφάλεια γιά τούς Μαθητές τοῦ Χριστοῦ ἦταν τό ὅτι βρίσκονταν «συνηγμένοι» στό ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ. Καί δική μας ἀσφάλεια εἶναι νά μήν ἀπομονωνόμαστε, ἀλλά νά συναντώμεθα στόν καθιερωμένο χῶρο τῆς συνάξεως τῶν πιστῶν καί νά ἔχουμε σύνδεσμο καί ἐπικοινωνία μέ πνευματικούς ἀδελφούς. Ὅταν συγκεντρωνόμαστε ἐπί τό αὐτό στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀνάμεσά μας βρίσκεται ὁ Κύριος: «Οὗ γάρ εἰσι δύο ἤ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τό ἐμόν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» (Ματθ. ιη΄ 20). β)  «ἔστη εἰς τό μέσον, καί λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν» (Ἰω. κ΄ 19). Ὁ ἀναστάς Κύριος μᾶς χαρίζει τό θεῖο δῶρο τῆς εἰρήνης: «εἰρήνη ὑμῖν»! Ὁ Χριστός εἶναι ἡ εἰρήνη μας. Ἑνωμένοι μέ τόν Χριστό εἰρηνεύουμε μέ τόν Θεό, μέ τούς συνανθρώπους μας, καί μέ τόν ἑαυτό μας, καί ἀπολαμβάνουμε «τήν εἰρήνην τοῦ Θεοῦ τήν ὑπερέχουσαν πάντα νοῦν» (Φιλιπ. δ΄ 7)! γ) Ἔπειτα ὁ ἀναστάς Κύριος τούς ἔδειξε τά χέρια Του καί τήν πλευρά Του, γιά νά δοῦν τά σημάδια τῶν πληγῶν καί νά πεισθοῦν ὅτι Αὐτός ἦταν ὁ Διδάσκαλός τους πού σταυρώθηκε. Μέ ὅλα αὐτά καί μέ τήν ἐπίδειξη τῶν οὐλῶν Του βεβαιώθηκαν πλήρως οἱ Μαθητές Του ὅτι ἀναστήθηκε ὁ Διδάσκαλός τους καί χάρηκαν πάρα πολύ: «Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταί ἰδόντες τόν Κύριον»! Δέν εἶναι ἴδια ἡ χαρά τοῦ Χριστοῦ μέ τή χαρά τοῦ κόσμου. Εἶναι χαρά μεγάλη καί ἀδιάκοπη, χαρά «ἀνεκλάλητος καί δεδοξασμένη» (Α΄ Πέτρ. α΄ 8)!

Θά διαβάσουμε τό δεύτερο Μέρος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος (κείμενο καί ἑρμηνεία): Ἰω. κ΄ 21-23. 21 εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· εἰρήνη ὑμῖν. καθώς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγώ πέμπω ὑμᾶς. 22 καί τοῦτο εἰπών ἐνεφύσησε καί λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· 23 ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται. 

Ἑρμηνεία: 21 Ὅταν λοιπόν οἱ Μαθητές ἠρέμησαν κάπως ἀπό τήν πρώτη σφοδρή συγκίνηση πού αἰσθάνθηκαν ἐξαιτίας τῆς μεγάλης τους χαρᾶς, τούς εἶπε πάλι ὁ Ἰησοῦς σέ σχέση μέ τή μελλοντική τους τώρα κλήση καί ἀποστολή: Ἄς ἔλθει εἰρήνη σέ σᾶς. Ὅπως μέ ἀπέστειλε ὁ Πατέρας μου γιά τό ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, ἔτσι κι ἐγώ σᾶς στέλνω νά συνεχίσετε τό ἴδιο ἔργο. 22  Κι ἀφοῦ τό εἶπε αὐτό, προκειμένου νά τούς μεταδώσει τήν πνοή τῆς νέας οὐράνιας ζωῆς, ἐμφύσησε στά πρόσωπά τους, ὅπως κάποτε ὁ Θεός στό πρόσωπο τοῦ Ἀδάμ, καί τούς εἶπε: Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον. 23 Σ᾿ ὅποιους συγχωρήσετε τίς ἁμαρτίες, θά τούς εἶναι συγχωρημένες κι ἀπό τόν Θεό. Σ᾿ ὅποιους ὅμως τίς κρατᾶτε ἀσυγχώρητες, θά μένουν γιά πάντα ἀσυγχώρητες.

1.Ἑρμηνευτικά σχόλια: α) Γιατί ἀπευθύνει γιά δεύτερη φορά στούς Μαθητές Του τό «εἰρήνη ὑμῖν»; Γιά νά τούς ἀναθέσει τήν ὑψηλή ἀποστολή νά εὐαγγελίζονται τή δική Του εἰρήνη στούς «μακράν» καί στούς «ἐγγύς»: «εὐηγγελίσατο εἰρήνην ὑμῖν τοῖς μακράν καί τοῖς ἐγγύς»  (Ἐφ. β΄ 17). β) Μέ τούς λόγους «λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται» (Ἰω. κ΄ 22-23), δίνει τήν ἐξουσία στούς Ἀποστόλους καί δι᾿ αὐτῶν στούς διαδόχους τους νά συγχωροῦν ἁμαρτίες στό φιλάνθρωπο Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.

2. Διδάγματα: α) «καθώς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγώ πέμπω ὑμᾶς». Ὅπως μέ ἀπέστειλε ὁ Πατέρας μου γιά τό ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, ἔτσι κι ἐγώ σᾶς στέλνω νά συνεχίσετε τό ἴδιο ἔργο. Πόσο ὑψηλή ἀποστολή μᾶς ἀναθέτει καί πόσο πολύ μᾶς τιμᾶ πού μᾶς ἀποστέλλει νά γινόμαστε κήρυκες μετανοίας, γιά νά συνδέονται οἱ ἄνθρωποι μέ τόν Χριστό καί νά σώζονται μέσα στήν Ἐκκλησία! β)  Ἀπό τότε πού συστήθηκε τό φιλάνθρωπο Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως μέχρι σήμερα, μυριάδες καί ἑκατομμύρια ἀνθρώπων ἐξομολογοῦνται μέ εἰλικρίνεια τά κρίματά τους στόν Πνευματικό, γονατίζουν κάτω ἀπό τό πετραχήλι του καί λαμβάνουν τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν τους! Μετά τήν εἰλικρινή Ἐξομολόγηση, νιώθουν τό ἐσωτερικό τους νά εἰρηνεύει! Ἀνακουφίζεται ἡ ταλαίπωρη ψυχή τους! Ἠρεμοῦν τά τσακισμένα νεῦρα τους! Ἐπανέρχεται τό χαμόγελο στό πρόσωπό τους! Παράδεισος φυτρώνει στήν καρδιά τους! Ὅλο τό σῶμα τους γελᾶ σεβάσμια ἔσωθεν! Ἐπιστρέφουν ἀνάλαφροι στό σπίτι τους, χαρούμενοι, εὐδιάθετοι, ἀναπαυμένοι, μέ τή δοξολογία τοῦ Θεοῦ στά χείλη τους καί τήν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά τους! Στήν ἀκοή τους ἠχεῖ μελωδικά τό γλυκό τραγούδι ὅτι ὁ Θεός συγχωρεῖ! Ὁποία ἀγαλλίαση καί εὐφροσύνη!

Ἄς χρησιμοποιοῦμε οἱ πιστοί Χριστιανοί τό φιλάνθρωπο Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως! Ἄς προστρέχουμε μέ ταπείνωση καί εἰλικρίνεια στόν Πνευματικό νά ἐξομολογούμαστε ἐκ βαθέων τά ἁμαρτήματα πού μᾶς βαραίνουν, γιά νά βγαίνουμε πεντακάθαροι ἀπό τό Ἐξομολογητήρι· γιά νά γίνεται «χαρά ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι» (Λουκ. ιε΄ 10)· γιά νά εἰρηνεύουμε μέ τόν Θεό, μέ τούς συνανθρώπους μας, μέ τόν ἑαυτό μας, μέ τά ἄλογα ζῶα, μέ τή δημιουργία ὁλόκληρη: «Εἰρήνευσον ἐν σεαυτῷ καί εἰρηνεύσει σοι ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ»· γιά νά ἔρχονται νά συνάψουν εἰρήνη μαζί μας ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ, τά δημιουργήματα ὅλης τῆς κτίσεως, ἀκόμη καί τά ἄγρια θηρία, τά ὁποῖα ἀφοπλίζονται, ὅταν μᾶς ἐπισκιάζει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ!

 (Ἰω. κ΄ 22-23)

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Ἡ θεία Λειτουργία (β΄)Προετοιμασία γιά τήν Ἁγία Ἀναφορά», «Ὁ Σωτήρ», τεῦχ. 2325/15.2.25/σελ. 78-79.