Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Δεκεμβρίου 2025, Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν (Ματθ. β΄ 13-23)
Ἀναχωρησάντων τῶν μάγων ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου φαίνεται κατ᾿ ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι· μέλλει γὰρ Ἡρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. Ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου, ἵνα πληρωθῇ τὸ ρηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος· ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου. Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων, ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσε παρὰ τῶν μάγων. τότε ἐπληρώθη τὸ ρηθὲν ὑπὸ Ἱερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ ἐν Ραμᾷ ἠκούσθη, θρῆνος καὶ κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς· Ραχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς, καὶ οὐκ ἤθελε παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσίν. Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡρῴδου ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾿ ὄναρ φαίνεται τῷ Ἰωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν Ἰσραήλ· τεθνήκασι γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου. ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ ἦλθεν εἰς γῆν Ἰσραήλ. ἀκούσας δὲ ὅτι Ἀρχέλαος βασιλεύει ἐπὶ τῆς Ἰουδαίας ἀντὶ Ἡρῴδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν· χρηματισθεὶς δὲ κατ᾿ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ, ὅπως πληρωθῇ τὸ ρηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι Ναζωραῖος κληθήσεται.
ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
1. Ἡ ὑπακοὴ τοῦ Ἰωσὴφ
Τὴ σημερινὴ Κυριακή, ποὺ ὀνομάζεται «Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν», ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ τῆς θείας Λειτουργίας μᾶς περιγράφει τὰ γεγονότα ποὺ ἀκολούθησαν μετὰ τὴν προσκύνηση τῶν Μάγων. Ὅπως ἀκούσαμε, Ἄγγελος Κυρίου ἐμφανίσθηκε στὸν μνήστορα Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπε νὰ ὁδηγήσει τὸν νεογέννητο Χριστὸ καὶ τὴ Θεοτόκο στὴν Αἴγυπτο, γιὰ νὰ γλυτώσουν ἀπὸ τὴ μανία τοῦ Ἡρώδη, ὁ ὁποῖος ἤθελε νὰ θανατώσει τὸν Ἰησοῦ. Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Ἀγγέλου θὰ μποροῦσε ἴσως νὰ προκαλέσει ἐρωτήματα στὸν Ἰωσήφ: Γιατί αὐτὸς ὁ διωγμός; Γιατί ἡ ξενιτειὰ καὶ ὁ κόπος τοῦ ταξιδιοῦ; Ὁ Ἄγγελος ἄλλοτε τοῦ εἶχε προμηνύσει ὅτι τὸ Βρέφος αὐτὸ εἶναι ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ μὴν ἔχει τώρα τὴ δύναμη νὰ σώσει τὸν Ἑαυτό του;
Μέσα ὅμως ἀπὸ τὴ λιτὴ περιγραφὴ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελιστῆ λαμπρύνεται ἡ ὁλοπρόθυμη ὑπακοὴ τοῦ Ἰωσὴφ καὶ ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη του στὸν Θεό. Ὁ Ἰωσὴφ «ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον». Τόσο ἄμεσα, τόσο ἁπλά. Σηκώθηκε μέσα στὴ νύχτα, πῆρε τὸ Παιδὶ καὶ τὴ Μητέρα του, καὶ ἔφυγαν γιὰ τὴν Αἴγυπτο. Ὄχι μόνο δὲν ἔφερε ἀντίρρηση· οὔτε κὰν ζήτησε ἐξηγήσεις στὰ λογικὰ ἐρωτήματά του. «Πιστὸς γὰρ ἦν ὁ ἀνήρ» (PG 57, 85), σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Εἶχε ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό, στὴν πρόνοιά του. Τοῦ ἀρκοῦσε ὅτι αὐτὸ ἤθελε ὁ Θεός.
Ἂς διδαχθοῦμε ἀπὸ τὸ σπουδαῖο παράδειγμα τοῦ δίκαιου Ἰωσήφ, νὰ ἐμπιστευόμαστε ἀπόλυτα τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ὑπακοῦμε πρόθυμα σὲ ὅ,τι Ἐκεῖνος μᾶς ζητεῖ, ὅσο δύσκολο κι ἂν μᾶς φαίνεται αὐτό.
2. Ἡ σφαγὴ τῶν παιδιῶν
Ὁ αἱμοσταγὴς Ἡρώδης, ὅταν ἀντιλήφθηκε ὅτι τὸν ἐξαπάτησαν οἱ Μάγοι, ἔγινε θηρίο ἀπὸ τὸν θυμό του καὶ διέπραξε ἕνα ἀπὸ τὰ φρικτότερα ἐγκλήματα ὅλων τῶν ἐποχῶν: «Ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω». Ἔστειλε στρατιῶτες στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Βηθλεὲμ γιὰ νὰ θανατώσουν ὅλα τὰ νεογέννητα ἀγόρια μέχρι δύο ἐτῶν. Ποτάμι ἔγινε τὸ αἷμα χιλιάδων ἀθώων νηπίων. Ὁ θρῆνος τῶν ἀπαρηγόρητων μητέρων ἀντηχοῦσε τότε σὲ ὅλη τὴν περιοχή.
Ἀντίστοιχο ποτάμι αἵματος κυλᾶ δυστυχῶς καὶ στὶς ἡμέρες μας, στὴ δῆθεν πολιτισμένη ἐποχή μας. Τὸ ποτάμι ἔχει πλέον γίνει θάλασσα! Μιὰ θάλασσα αἵματος καταπνίγει σήμερα τὸν πλανήτη. Τὸ ἀποτρόπαιο ἔγκλημα τότε τὸ διέπραξε ὁ Ἡρώδης. Ἡ σφαγὴ σήμερα εἶναι ἀσυγκρίτως πιὸ στυγνή. Διαπράττεται μέσα στὰ μητρικὰ σπλάχνα μὲ τὴ συγκατάθεση τῶν ἴδιων τῶν μητέρων τῶν παιδιῶν! Ἑκατομμύρια ἔμβρυα κάθε χρόνο φονεύονται μὲ τὶς ἐκτρώσεις καὶ πετιοῦνται κατόπιν στὰ σκουπίδια. Στρατιῶτες τοῦ ἐγκλήματος οἱ ἀσυνείδητοι γιατροὶ καὶ νοσοκόμοι. Εἶναι μάλιστα τέτοια ἡ πώρωση τῆς καρδιᾶς, ποὺ συνήθως οὔτε ἕνα δάκρυ δὲν κυλᾶ ἀπὸ τὰ μάτια. Κι ὅμως, ὅσοι συντελοῦν στὸ ἔγκλημα αὐτό, ἐκ τῶν ὑστέρων τσακίζονται ψυχικὰ ἀπὸ τὶς τύψεις τῆς συνειδήσεως.
Ἂς μᾶς λυπηθεῖ ὁ Θεὸς γιὰ τὸ κατάντημά μας. Ἂς ἀφυπνίσει τὶς νεκρωμένες συνειδήσεις μας, γιὰ νὰ μετανοήσουμε καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦμε μὲ συντριβή, ἂν τυχὸν ἔχουμε κάποια παρόμοια εὐθύνη· ὥστε νὰ μὴν ἔχουμε τὴ φρικτὴ κατάληξη τοῦ Ἡρώδη!
3. Ὁ Ναζωραῖος
Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἡρώδη ὁ Ἄγγελος κάλεσε τὸν Ἰωσὴφ νὰ ἐπιστρέψει μὲ τὸν Ἰησοῦ καὶ τὴ Θεοτόκο στὴ χώρα τῶν Ἰσραηλιτῶν. Τότε ὁ Ἰωσὴφ μὲ τὴν ἴδια προθυμία ἔπραξε ὅ,τι τοῦ εἶπε ὁ Ἄγγελος. Φοβήθηκε ὅμως νὰ μεταβεῖ στὴν Ἰουδαία, ἐπειδὴ βασίλευε ἐκεῖ ὁ γιὸς τοῦ Ἡρώδη, ὁ Ἀρχέλαος. Ἔπειτα ἀπὸ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, λοιπόν, πῆγε στὴ Γαλιλαία, στὴν πόλη Ναζαρέτ, «ὅπως πληρωθῇ τὸ ρηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι Ναζωραῖος κληθήσεται». Πραγματοποιήθηκαν ἔτσι οἱ προφητεῖες, ποὺ ἔλεγαν ὅτι ὁ Κύριος θὰ περιφρονηθεῖ πολὺ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς του καὶ θὰ ὀνομασθεῖ ὑποτιμητικὰ Ναζωραῖος. Ἡ Ναζαρὲτ ἦταν κακόφημο χωριὸ καὶ συνεπῶς ὁ χαρακτηρισμὸς «Ναζωραῖος» ἦταν περιφρονητικός. Ὁ Κύριος παρόλα αὐτὰ δὲν δίστασε ἔτσι νὰ ὀνομάσει τὸν Ἑαυτό του, ὅταν ἐμφανίσθηκε μὲ θαυμαστὸ τρόπο στὸν ἀπόστολο Παῦλο. «Ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος» (Πράξ. κβ΄ 8), τοῦ εἶπε.
Ὁ «Ναζωραῖος» ὅμως, ποὺ περιφρονήθηκε καὶ συνεχίζει νὰ περιφρονεῖται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, εἶναι ὁ ἀπολύτως ἀναμάρτητος Κύριος, ὁ Ἅγιος τῶν ἁγίων, ὁ ἔνδοξος Βασιλιὰς τῶν πάντων. Αὐτὸς πού, ἐνῶ ἦλθε ταπεινὰ ὡς ἄνθρωπος στὸν κόσμο μας κατὰ τὴ θεία Ἐνανθρώπησή του καὶ ἔζησε στὴ γῆ μέσα σὲ ἔσχατη ταπείνωση, θὰ ἐπανέλθει ὡς ἔνδοξος Κριτὴς τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὴ Δευτέρα Παρουσία του. Ἂς εἴμαστε κι ἐμεῖς ταπεινοὶ προσκυνητὲς τοῦ «Ναζωραίου» Χριστοῦ στὴ φάτνη τῆς καρδιᾶς μας, γιὰ νὰ μᾶς ἀξιώσει ν᾿ ἀπολαύσουμε τὴν αἰώνια δόξα τῆς Βασιλείας του.
