Ὅταν τὰ παιδιά μας ἀτακτοῦν

Δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ τὸ σπίτι ἀναστατώνεται ἀπὸ τὶς ἀταξίες τῶν παιδιῶν καὶ χάνει τὴν εἰρήνη του. Κανεὶς δὲν τὸ θέλει, ὅλοι ὅμως τὸ ζοῦν. Γιατί συμβαίνει αὐτὸ καὶ πῶς πρέπει νὰ ἀντιμετωπισθεῖ; Ὅταν τὰ παιδιὰ εἶναι πολὺ μικρά, ἔχουν μειωμένη ἀντίληψη καὶ φυσικὸ εἶναι νὰ μὴν καταλαβαίνουν τί πρέπει καὶ τί δὲν πρέπει, τί εἶναι ἐπικίνδυνο καὶ τί ἐνοχλητικό. Γι’ αὐτὸ πολλὲς φορὲς οἱ ἐνέργειές τους εἶναι ἀπρόβλεπτες καὶ ἀκραῖες καὶ ἀναστατώνουν τοὺς μεγάλους. Ἐπιπλέον, μάλιστα καθὼς μεγαλώνουν, διακρίνονται ἀπὸ μιὰ ὑπερκινητικότητα. Μποροῦν νὰ τρέχουν, νὰ πηδοῦν, νὰ παίζουν ἀτέλειωτες ὧρες χωρὶς νὰ κουράζονται. Καὶ ὅταν κάθονται, μαζεύουν ἐνέργεια, ποὺ πρέπει στὴ συνέχεια νὰ ξοδέψουν. Τὰ βλέπουμε πῶς ἐκσφενδονίζονται ἀπὸ τὴν τάξη τοῦ σχολείου μόλις χτυπήσει τὸ κουδούνι γιὰ διάλειμμα! Εἶναι ἀκόμη καὶ τὰ παιδικὰ πείσματα, οἱ ζήλειες, οἱ ἐγωισμοί, οἱ κακίες, ποὺ τὰ ἐξωθοῦν σὲ ἐνοχλητικὲς συμπεριφορές. Κάποτε μπορεῖ νὰ ἀτακτοῦν καὶ νὰ κάνουν ζημιὲς γιὰ νὰ δοῦν τὴν ἀντίδρασή μας, νὰ μετρήσουν τὴν ἀντοχή μας, νὰ προκαλέσουν τὴν προσοχή μας καὶ νὰ μᾶς ἀναγκάσουν νὰ ἀσχοληθοῦμε μαζί τους. Οἱ ἀταξίες τους μπορεῖ νὰ ἐκφράζουν μὲ λανθασμένο τρόπο τὴν ἀνάγκη τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς γονεῖς. Στοὺς λόγους αὐτοὺς θὰ προσθέσουμε καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι σήμερα πολλὰ παιδιὰ ζοῦν κλεισμένα μέσα στὶς πολυκατοικίες. Δὲν ἔχουν χῶρο νὰ κινηθοῦν, νὰ τρέξουν, νὰ συναντήσουν ἄλλα παιδιὰ καὶ νὰ παίξουν. Εἶναι ἀναγκασμένα νὰ περιορίζονται σὲ παιχνίδια κλειστοῦ χώρου ἢ νὰ δραστηριοποιοῦνται σ’ ἕνα μικρό, στενὸ μπαλκόνι. Αὐτὸ τὰ πιέζει, καὶ οἱ ἀταξίες τους μπορεῖ νὰ εἶναι φυσιολογικὴ ἀντίδραση στὶς μὴ φυσιολογικὲς συνθῆκες τῆς ζωῆς τους. Ἄλλες πάλι φορὲς οἱ ἀταξίες τῶν παιδιῶν μπορεῖ νὰ ὀφείλονται στὶς ἀταξίες τῶν γονέων. Ὅταν οἱ γονεῖς βρίσκονται σὲ διαρκὴ καὶ ὀξεία ἀντιπαράθεση, ὅταν εἶναι ἐκνευρισμένοι καὶ ἀσυγκράτητοι στοὺς μεταξύ τους λόγους καὶ στοὺς τρόπους τους, ταράζονται οἱ λεπτὲς καὶ εὐαίσθητες παιδικὲς ψυχές, ποὺ θέλουν τοὺς γονεῖς ἀγαπημένους. Ὅταν ἀκόμη δὲν μποροῦν οἱ γονεῖς νὰ συνεννοηθοῦν καὶ νὰ χαράξουν μιὰ κοινὴ γραμμὴ στὴν ἀγωγὴ ποὺ δίνουν, καὶ ἄλλα λέει ὁ ἕνας, ἄλλα ὁ ἄλλος καὶ πολλὲς φορὲς μαλώνουν μπροστὰ στὰ παιδιὰ διαφωνώντας γιὰ τὴν τακτικὴ ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουν, τὰ παιδιὰ ἀναστατώνονται, νιώθουν ἀνασφαλή, τὰ χάνουν καὶ ἀντιδροῦν ἔντονα καὶ μὲ ἀπρόβλεπτους συχνὰ τρόπους. Πολὺ χειρότερες εἶναι οἱ ἀντιδράσεις τους, ὅταν οἱ γονεῖς φθάνουν στὰ ἄκρα, ὅταν ἀπομακρύνονται ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλο καὶ διαλύουν τὴν οἰκογένεια. Δὲν πρέπει νὰ ξεχνοῦμε ὅτι ὁ διάβολος, ποὺ χρησιμοποιεῖ τὴν ταραχὴ σὰν ὄχημα γιὰ νὰ εἰσέρχεται στὶς ψυχὲς καὶ νὰ τὶς ἀναστατώνει, πολεμάει πολλὲς φορὲς καὶ τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐξωθεῖ σὲ συμπεριφορὲς ποὺ ἐκνευρίζουν τοὺς γονεῖς καὶ ἀναστατώνουν ὅλο τὸ σπίτι. Πῶς θὰ ἀντιμετωπισθοῦν ἀποτελεσματικὰ οἱ δυσάρεστες αὐτὲς καταστάσεις; Ὁ κόσμος τῶν παιδιῶν φέρνει τὴ χαρὰ μέσα στὸ σπίτι. Τὰ παιδιὰ ὅμως φέρνουν καὶ ἀναστάτωση. Οἱ ἀταξίες τους εἶναι ἀναμενόμενες στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῆς οἰκογένειας. Σ’ ἕνα σπίτι μὲ παιδιὰ δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρχει ἡ ἡσυχία καὶ ἡ τάξη ἑνὸς Μοναστηριοῦ. Τὸ πρῶτο ποὺ χρειάζονται τὰ παιδιὰ εἶναι ἡ ὑπομονή, ποὺ ἐκφράζεται μὲ αὐτοσυγκράτηση. Μιὰ ἀταξία τους προκαλεῖ τὸν ἐκνευρισμὸ καὶ φέρνει τὸν θυμό. Τότε οἱ γονεῖς δὲν πρέπει νὰ δράσουν ἀμέσως, διότι θὰ ἐνεργήσουν βίαια – καὶ αὐτὸ δὲν βοηθεῖ κανένα. Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ἠρεμήσουν πρῶτα. Νὰ ἀπομακρυνθοῦν λίγες στιγμές, νὰ σκεφθοῦν ψυχραιμότερα. Τότε εἶναι πιθανὸ νὰ ἀξιολογήσουν διαφορετικὰ τὸ περιστατικὸ καὶ εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ δράσουν πιὸ νηφάλια καὶ ἑπομένως πιὸ σωστά. Θὰ μιλήσουν βέβαια ἐπιβλητικά, ἀλλὰ ἤρεμα, ὄχι θυμωμένα. Οἱ συμβουλές τους τότε εἶναι πιὸ πειστικὲς καὶ ἄρα πιὸ εὔκολα ἀποδεκτές. Τὸ δεύτερο ποὺ χρειάζεται εἶναι νὰ δείχνουν κατανόηση γιὰ τὰ παιδιὰ καὶ τὸν κόσμο τους, νὰ κατανοοῦν τὸ κάθε παιδὶ χωριστά, μὲ τὶς ἰδιαιτερότητες τοῦ χαρακτήρα του. Δὲν εἶναι ὅλα τὰ παιδιὰ ἴδια. Κάθε παιδὶ εἶναι ἕνα μοναδικὸ θαῦμα, ποὺ δὲν ἔχει τὸ ὅμοιό του σ’ ὅλη τὴν ἱστορία τοῦ κόσμου. Τὸ κάθε παιδὶ χρειάζεται τὸν τρόπο του. Νὰ κατανοοῦν ἀκόμη τὴν ἀνάγκη τῶν παιδιῶν γιὰ παιχνίδι, ποὺ ἐνδεχομένως θὰ προκαλεῖ ἀναστάτωση στὸ σπίτι, ἀρκετὸ θόρυβο καὶ ἀταξίες. Τὰ παιδιά, ἀκόμη κι ὅταν ἀτακτοῦν, ζητοῦν τὴν ἀγάπη μας. Ζητοῦν νὰ τὰ ἀγαποῦμε ὄχι μόνο ἂν φέρονται καλά, ἀλλὰ καὶ ὅταν κάνουν τὰ λάθη τους. Πολλὲς φορὲς οἱ ἀταξίες τους μπορεῖ νὰ εἶναι μιὰ ἔμμεση ἀλλὰ δυναμικὴ διαμαρτυρία γιὰ τὴν ἔλλειψη ἀληθινῆς καὶ γνήσιας ἀγάπης. Πρέπει νὰ ἀγαποῦμε τὰ παιδιὰ παρὰ τὶς δυσκολίες ποὺ τὸ καθένα μπορεῖ νὰ παρουσιάζει, νὰ τὰ ἀγαποῦμε γι’ αὐτὸ ποὺ εἶναι καὶ ὄχι γι’ αὐτὸ ποὺ κάνουν. Ἡ προσευχὴ τέλος μπορεῖ νὰ φέρει πολὺ περισσότερα ἀποτελέσματα. Ἀρκεῖ νὰ γίνεται μὲ πίστη θερμὴ καὶ νὰ θεωρεῖται ὡς τὸ πρῶτο ὅπλο στὸν ἀγώνα μας γιὰ τὴν προκοπὴ τῶν παιδιῶν μας· ὄχι τὸ τελευταῖο, στὸ ὁποῖο καταφεύγουμε ὅταν ἀποτύχουν ὅλα τὰ ἄλλα καὶ μάλιστα μὲ μιὰ ἀβέβαιη ἐλπίδα μήπως μὲ τὴν προσευχὴ μπορεῖ νὰ γίνει κάτι. Νὰ αἰσιοδοξοῦμε γιὰ τὰ παιδιά μας. Τὰ πράγματα τὶς περισσότερες φορὲς δὲν εἶναι τόσο δύσκολα καὶ ἀπογοητευτικὰ ὅσο νομίζουμε. Οἱ ἀταξίες συνήθως φανερώνουν ψυχικὴ ὑγεία καὶ ἕνα δυναμισμό, ποὺ ἀποδεικνύεται πολὺ χρήσιμος ὅταν διοχετευθεῖ σὲ σωστὴ κατεύθυνση, σὲ δημιουργικὲς δραστηριότητες, σὲ ἐργασίες τοῦ σπιτιοῦ κλπ. Ὅλα τὰ παιδιὰ μποροῦν νὰ κάνουν τὸ καλύτερο, καὶ τὰ ἄτακτα νὰ γίνουν τὰ καλύτερα. Αὐτὰ ποὺ μᾶς κουράζουν σήμερα, μπορεῖ νὰ γίνουν σπουδαῖοι ἄνθρωποι αὔριο. Εἴπαμε τέσσερις τρόπους γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουμε μὲ ἐπιτυχία τὶς ἀταξίες τῶν παιδιῶν μας: ὑπομονὴ – κατανόηση – ἀγάπη – προσευχή. Ὁπωσδήποτε χρειάζεται ὑπομονή. Αὐτὴ θὰ ὑπάρχει ὅταν ὑπάρχει κατανόηση. Ἡ κατανόηση ὅμως προϋποθέτει ἀγάπη. Καὶ ἡ ἀγάπη γιὰ νὰ γίνει πραγματικότητα θέλει θερμὴ προσευχή, καταφυγὴ στὸν Θεό, ποὺ εἶναι ἡ ἄπειρη καὶ ἀνερμήνευτη ἀγάπη. Ἡ κατάληξή μας ἑπομένως εἶναι ὁ Θεός. Αὐτὸς πρέπει νὰ εἶναι ἡ ἀρχὴ κάθε καλῆς προσπάθειας γιὰ τὰ παιδιά μας. Αὐτὸς ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, τὸ A καὶ τὸ Ω τῆς ὑπεύθυνης καὶ σωστῆς ἀγωγῆς.