ΚΕΙΜΕΝΟ
«Καί ἔδειξέ μοι ποταμὸν ὕδατος ζωῆς λαμπρὸν ὡς κρύσταλλον, ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀρνίου»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Καί μοῦ ἔδειξεν ὁ ἄγγελος ποταμόν γεμᾶτον ἀπό νερό, πού δίδει ζωήν ἀθάνατον. Καί ὀ ποταμός αὐτός ἦτο διαυγής καί λαμπρός σάν τό κρύσταλλον, καί ἔβγαινεν ἀπό τόν θρόνον τοῦ Θεοῦ καί τοῦ Ἀρνίου, σύμβολον τῆς ζωοποιούσης τά πάντα θείας χάριτος» ( Ἀπό τήν «ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας» τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα)
ΣΧΟΛΙΟ
«῎Επειτα ἀπό τήν θλιβερή παρένθεσι γιά ὅσους δέν θά βρεθοῦν τελικά στόν Παράδεισο, ἐπανέρχεται ὁ ῞Αγιος στήν ξενάγησί του στόν Παράδεισο στήν περιγραφή τῶν ἐκπληκτικῶν ἀγαθῶν πού ἀποτελοῦν τόν ἀνυπέρβλητο πλοῦτο τῆς οὐρανίου ἐκείνης πολιτείας.
Καθώς ἔστεκα καί ἐθαύμαζα γι’ αὐτά πού ἔβλεπα ἐμπρός μου, μοῦ ἔδειξε ὁ ἄγγελος, γράφει, ἕνα ὁλόλαμπρο, κρυστάλλινο ποτάμι· «ποταμόν ὕδατος ζωῆς λαμπρόν ὡς κρύσταλλον». Τό ποτάμι· αὐτό ἐπήγαζε ἀπό τόν θρόνο «τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀρνίου». Δέν ἔμοιαζε μέ τά ποτάμια τῆς γῆς, πού συνήθως εἶναι θολά. Τά νερά του ἦσαν ὁλοκάθαρα σάν κρύσταλλο καί χάριζαν σέ καθένα πού ἔπινε ἀπό αὐτά ζωήν καί ἀθανασίαν. ῏Ηταν «ποταμός ὕδατος ζωῆς», γεμᾶτος μέ ἀθάνατο νερό (᾿Αποκ. κβ´ 1).
«Διά τῆς εἰκόνος τοῦ ποταμοῦ, τοῦ πηγάζοντος ἐκ τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ᾿Αρνίου, συμβολίζεται ἡ θεία χάρις καί δή (=μάλιστα)… ἡ διά τοῦ Βαπτίσματος πνευματική ἀναγέννησις καί ἐν γένει ἡ χάρις τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος» (ΠΜ).
῾Ο κρυστάλλινος ποταμός «εἶναι ὁ πλούσιος ποταμός τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος πού ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα καί ἁγιάζει τούς ἀνθρώπους» (ΕΒ).
῾Ωρισμένοι Θεολόγοι παρατηροῦν ὅτι, ἐνῶ ἔβλεπε ὁ ὑψιπέτης ἀετός τῆς Θεολογίας ἅγιος ᾿Ιωάννης τόν κρυστάλλινον ποταμόν, εἶχε ἐμπρός του τόν τρισυπόστατον Θεόν, τήν ῾Αγίαν καί ῾Ομοούσιον Τριάδα· τόν Θεόν Πατέρα στόν ἔνδοξο θρόνο Του, τόν Υἱόν, πού ἦτο παρών «ὡς ἐσφαγμένον» ᾿Αρνίον, καί τό Πανάγιον Πνεῦμα, πού ὡς ποταμός ἄρδευε καί ἐπότιζε τήν πλατεῖα τῆς πόλεως (᾿Αποκ. κβ´ 1)!
Πρίν προχωρήσουμε ὅμως στήν περιγραφή τοῦ Παραδείσου, ἄς παραμείνουμε γιά λίγο νοερῶς στά ρεῖθρα τοῦ κρυστάλλινου αὐτοῦ ποταμοῦ, πού θά συντελῇ στήν αἰώνια εὐφροσύνη μας.
Καί ἄλλοτε ἐχρησιμοποίησε τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ τίς εἰκόνες τοῦ ὕδατος καί τοῦ ποταμοῦ, γιά νά παρουσιάσῃ τήν ἀναγεννητική καί ζωογόνο Χάρι τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία πηγάζει ἀπό τήν ἀγάπη Του καί συντελεῖ στήν σωτηρία μας. Σχετικό εἶναι τό ὅραμα τοῦ ποταμοῦ πού εἶδε ὁ προφήτης ᾿Ιεζεκιήλ (μζ´ 1-12), ἤ τά ὅσα εἶπε ὁ Κύριος στήν Σαμα-ρείτιδα γιά τό «ὕδωρ» τό «ζῶν», ἤ καί ἡ πρόσκλησι πού ἀπηύθυνε ὁ ῎Ιδιος στά πλήθη τῶν ῾Εβραίων νά ἔρχωνται κοντά Του γιά νά ξεδιψᾷ ἡ ψυχή μας (᾿Ιω. δ´ 1-15, ζ´ 37-39).
Αὐτά βέβαια ἀναφέρονται στήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, πού παρέχεται στήν ψυχή μας, ἐνῶ ζοῦμε ἀκόμη στόν παρόντα κόσμο. Καί φυσικά δέν μποροῦμε νά ἀπολαύσουμε στό πλήρωμά μας ὅλα ὅσα χαρίζει, διότι ἔχουμε «τήν φιλαμαρτήμονα σάρκα» μας. Κανείς δέν εἶναι ἀναμάρτητος στήν παροῦσα ζωή καί ἐντελῶς ἀπαλλαγμένος ἀπό τίς ἐπιρροές τῆς ἁμαρτίας. ῾Η ἀπόλυτος ἁγιότης δέν εἶναι πραγματικότης αὐτοῦ τοῦ κόσμου ἀλλά τοῦ οὐρανοῦ, ὅπου θά κυριαρχῇ μόνον τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Στήν Βασιλεία ὅμως τοῦ Θεοῦ, στήν ἐκπληκτική ἐκείνη οὐράνια πολιτεία, ὅπου δέν θά ἔχῃ θέσι ἡ ἁμαρτία, θά ἀπολαμβάνουν οἱ λυτρωμένοι τό πλήρωμα τῶν δωρεῶν τῆς Χάριτος. ῾Ο κρυστάλλινος, ὁ καθαρώτατος δηλαδή, ποταμός τῆς Χάριτος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος θά ἀρδεύῃ, θά ποτίζῃ πλούσια τίς ψυχές μας. Θά τούς χαρίζῃ «χάριν ἀντί χάριτος» (᾿Ιω. α´ 16). Τήν μίαν χάριν ἐπάνω στήν ἄλλην. Τήν μίαν δωρεάν μετά τήν ἄλλην, ἀδιακόπως, σάν τά ἀλλεπάλληλα κύματα τοῦ ὠκεανοῦ. ᾿Ωκεανός ἄλλως τε εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ· ὠκεανός ἄπειρος, χωρίς ἀκτές καί χωρίς πυθμένα.
Καθώς θά διαποτίζῃ τίς ψυχές ὁ λαμπρός ἐκεῖνος ποταμός, θά τίς δροσίζῃ, ὥστε νά αἰσθάνωνται πάντοτε ἱκανοποιημένες καί εὐτυχισμένες, ἀλλά καί θά τίς ἐξαγνίζῃ καί θά τίς ἐξαγιάζῃ διαρκῶς, ὥστε νά λάμπῃ καί νά ἀκτινοβολῇ ὁλονέν καί περισσότερον ἡ καθαρότης μας. ῞Μας γράφει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ἡ ψυχή, καθαιρομένη καί ἀργύρου λαμπροτέρα γινομένη, δέχεται ἀκτῖνα ἀπό τῆς δόξης τοῦ Πνεύματος καί ταύτην ἀντιπέμπει» (ΕΠΕ 19, 218). ᾿Ενῶ δηλαδή θά καθαίρεται καί θά γίνεται διαρκῶς καί πιό λαμπρή, λαμπρότερη κι ἀπό τό ἀσήμι, ἡ ψυχή μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, καί καθώς θά πέφτουν ἐπάνω μας ἀκτῖνες ἀπό τήν λαμπρότητα τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, θά ἀντανακλᾷ αὐτήν τήν λαμπρότητα ἀκτινοβολῶντας κι αὐτή τήν θεϊκή δόξα.
Μαζί ὅμως μέ τήν κάθαρσι καί λάμψι τῆς ψυχῆς ὁ κρυστάλλινος ἐκεῖνος ποταμός θά διοχετεύῃ αἰωνίως στούς εὐτυχισμένους μετόχους τῆς θείας Βασιλείας καί τήν ζωή τοῦ Θεοῦ. «῾Η ὕπαρξις τῆς ζωῆς», γράφει ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος, «ἐκ τῆς τοῦ Θεοῦ περιγίνεται μετοχῆς» (Ρ.ὒ. 7, 1036). Μέ τήν ἕνωσι μέ τόν Θεό, πού θά ἐπιτευχθῇ ἐκεῖ σὲ τέλειο βαθμό, θά διαπερνᾷ τίς ψυχές σάν ἄλλο ρεῦμα ἡ ζωή τοῦ Θεοῦ διά τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον παριστάνεται ἐδῶ μέ κρυστάλλινο καί ὁλόλαμπρο ποτάμι. Ζωή αἰωνίου γαλήνης, εὐφροσύνης καί ἀγαλλιάσεως· ζωή ἀγάπης, κατά τό πρότυπο τῆς ἀγάπης πού συνδέει τά πρόσωπα τῆς ῾Αγίας καί ῾Ομοουσίου Τριάδος· ζωή μακαριότητος, τῆς μακαριότητος τοῦ Θεοῦ. Ζωή ἀπολύτου γνώσεως τῆς ᾿Αληθείας, πού προέρχεται ἀπό ᾿Εκεῖνον ὁ ῾Οποῖος εἶναι ἡ Πηγή τῆς ἀληθείας καί στόν ῾Οποῖον ὑπάρχουν ἀποταμιευμένοι «οἱ θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως» (Κολασ. β´ 3). Αὐτή θά εἶναι ἡ ἀθάνατος ἁγία ζωή, πού θά χαρίζῃ ὁ ποταμός τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος στούς πανευτυχεῖς κατοίκους τοῦ Παραδείσου.
Δέν ἀρκεῖ ὅμως νά γνωρίζουμε ἁπλῶς τί εἶναι καί τί χαρίζει ὁ ποταμός ἐκεῖνος τοῦ οὐρανοῦ. ᾿Εκεῖνο πού πρέπει νά μᾶς ἀπασχολῇ σοβαρά εἶναι πῶς θά μπορέσουμε νά συμπεριληφθοῦμε κι ἐμεῖς ἀνάμεσα στούς τρισμακαρίους ἀνθρώπους πού θά διαποτίζωνται αἰωνίως μέ τά κρυστάλλινα νερά του. Αὐτό πού χρειάζεται κυρίως εἶναι νά ἀρχίσουμε συστηματικά τόν ἀγῶνα γιά τόν ἐξαγιασμό μας, ὅσο ζοῦμε σ’ αὐτόν τόν κόσμο, ὥστε νά πλημμυρίζῃ ἡ ψυχή μας διαρκῶς ἀπό τήν ζωογόνο Χάρι τοῦ Θεοῦ στόν Παράδεισο. ( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Γ.Ψαλτάκη «Μηνύματα ἀπό τό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως).
