Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
Κεφάλαιο 2ο
Γι’ αὐτὰ ποὺ εἶναι δυνατὸν νὰ λεχθοῦν καὶ γι’ αὐτὰ ποὺ εἶναι ἄρρητα, καὶ γιὰ ὅσα μπορεῖ νὰ εἶναι γνωστὰ καὶ ὅσα ἄγνωστα.
«Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ὁμιλεῖ ἢ ν’ ἀκούει γιὰ τὸ Θεὸ πρέπει νὰ γνωρίζει καλὰ ὅτι ὅσα ἀναφέρονται στὸ Θεὸ καθ’ ἐαυτὸν καὶ ὅσα στὸ ἔργο τῆς οἰκονομίας Του, οὔτε ὅλα ἀποσιωπῶνται οὔτε ὅλα λέγονται»· οὔτε ὅλα εἶναι ἄγνωστα οὔτε ὅλα γνωστά. Καὶ ἄλλο εἶναι αὐτὸ ποὺ μπορεῖ νὰ γίνει γνωστὸ καὶ ἄλλο αὐτὸ ποὺ μπορεῖ νὰ λεχθεῖ, ὅπως ἄλλο εἶναι τὸ νὰ ὁμιλεῖ κανεὶς καὶ ἄλλο τὸ νὰ γνωρίζει κάτι. Πολλὰ λοιπὸν ποὺ ἀντιλαμβανόμαστε ἀτελῶς μὲ τὸ νοῦ γιὰ τὸ Θεὸ δὲν μποροῦμε νὰ τὰ διατυπώσουμε κατάλληλα, ἀλλὰ ἀναγκαζόμαστε μὲ δικὲς ἐκφράσεις νὰ ὁμιλοῦμε γι’ αὐτὰ ποὺ εἶναι πάνω ἀπό μᾶς (θεῖα)· ἔτσι ἀποδίδουμε στὸ Θεὸ ὕπνο, ὀργή, ἀμέλεια, χέρια, πόδια καὶ τὰ ὅμοια. Γνωρίζουμε καὶ ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι χωρὶς ἀρχὴ καὶ τέλος, αἰώνιος, παντοτινός, ἀδημιούργητος, ἀμετάβλητος, ἀναλλοίωτος, ἁπλός, ἀσύνθετος, ἀσώματος, ἀόρατος, ἀψηλάφητος, ἀπερίγραπτος, ἄπειρος, ἀπεριόριστος, ἀκατάληπτος, ἀχώρητος στὸ νοῦ, ἀγαθός, δίκαιος, παντοδύναμος, δημιουργὸς ὅλων τῶν κτισμάτων,παντοκράτορας, παντεπόπτης, προνοητὴς ὅλων, ἐξουσιαστὴς καὶ κριτής.
Γνωρίζουμε ἐπίσης καὶ ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας, δηλαδὴ μία οὐσία· ἀποκαλύπτεται καὶ ὑπάρχει σὲ τρεῖς ὑποστάσεις, ἐννοῶ τοῦ Πατέρα, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ ἀκόμη ὅτι ὁ Πατέρας, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι σὲ ὅλα ἕνα, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀγεννησία, τὴ γέννηση καὶ τὴν ἐκπόρευση. Γνωρίζουμε ἀκόμη καὶ ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ Θεὸς ὁ ἴδιος, ἀπὸ τὴ μεγάλη του εὐσπλαγχνία καὶ γιὰ τὴ δική μας σωτηρία, μὲ τὴν καλὴ θέληση τοῦ Πατέρα του καὶ τὴ συνεργία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, συνελήφθη ἀσπόρως καὶ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν ἁγία Παρθένο καὶ Θεοτόκο Μαρία μὲ τὴν ἐπέλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· ἔγινε ἀπ’αὐτὴν τέλειος ἄνθρωπος. Γνωρίζουμε ἐπίσης ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι συγχρόνως καὶ τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος»· ἔχει δυὸ φύσεις, τὴ θεία καὶ τὴν ἀνθρώπινη· ὑπάρχει σὲ δυὸ φύσεις πού ἔχουν νοῦ, θέληση, ἐνέργεια καὶ αὐτεξούσιο· καὶ γιὰ νὰ τὸ πῶ μ’ ἕνα λόγο, εἶναι μὲ δυὸ φύσεις, τὴ θεία καὶ τὴν ἀνθρώπινη, ποὺ εἶναι τέλειες ὅσον ἀφορᾶ τὰ γνωρίσματα ποὺ ἁρμόζουν στὴν καθεμία καὶ ἀποτελοῦν μία σύνθετη ὑπόσταση. Διότι ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ ὅλη ἡ χορεία τῶν Ἁγίων μαρτυρεῖ ὅτι καὶ πείνασε καὶ δίψασε καὶ κουράστηκε καὶ σταυρώθηκε καὶ δοκίμασε τὸ θάνατο καὶ τὴν ταφή, ἀλλὰ ἀναστήθηκε τὴν τρίτη ἡμέρα καὶ ἀναλήφθηκε στοὺς οὐρανούς, ἀπ’ ὅπου ᾖλθε πάλι σὲ μᾶς καὶ θὰ μᾶς ἔλθει ἀργότερα. Ἀγνοοῦμε ὅμως καὶ δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε ποιὰ εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ ἢ πὼς εἶναι πανταχοῦ παρὼν ἢ πὼς γεννήθηκε Θεὸς ἀπὸ Θεὸ καὶ ἔχει ἐκπορευθεῖ ἢ πὼς ταπείνωσε τὸν ἑαυτὸ του ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Θεὸς καὶ ἔγινε ἄνθρωπος ἀπὸ παρθένο, ἀφοῦ κυοφορήθηκε μὲ ἄλλο τρόπο πέρα ἀπὸ τὸν φυσικό, ἢ πὼς περπατοῦσε πάνω στὰ νερὰ χωρὶς νὰ βραχοῦν τὰ πόδια του. Δὲν μποροῦμε, λοιπόν, οὔτε νὰ ποῦμε οὔτε νὰ ἐννοήσουμε κάτι ἄλλο ἀπ’ αὐτὰ πού μᾶς ἔχουν ἀποκαλυφθεῖ μὲ Πνεῦμα Θεοῦ ἀπὸ τὰ ἱερὰ λόγια τῆς Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, τὰ ὁποῖα καὶ ἔχουν λεχθεῖ καὶ ἔχουν ἀποκαλυφθεῖ».
