Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου «Πνευματικά γυμνάσματα»
Μελέτη Α’
παράγρ. γ’ Τί πρέπει νά κάμνη καί νά παθαίνη ὁ ἄνθρωπος διά τήν σωτηρίαν του (τμῆμα α)
Συλλογίσου πόσα ἔκαμες ἐσύ, καί πόσα ἔπαθες διά τήν σωτηρίαν σου• ἐσύ ἠξεύρεις καλώτατα πώς μέ τήν φύλαξιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἔχεις νά κερδίσης τήν αἰώνιον ζωήν καί τόν παράδεισον, ὡς λέγει ὁ Κύριος· «εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τήν ζωήν, τήρησον τάς ἐντολάς». (Ματθ. ιθ’ 12). Ἠξεύρεις πῶς χωρίς μεγάλην βίαν δέν ἠμπορεῖ τινάς νά ἀποκτήση τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. «Ἡ βασιλεία τῶν οὐ¬ρανῶν βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν». (Ματθ. ια 12). Καί λοιπόν πόσον ἠγωνίσθης ἐσύ ἕως τώρα διά νά φυλάξης τάς θείας ἐντολάς; πόσα ἔπαθες διά νά ἀποκτήσης τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν; ποίαις ἀναπαύσεις ὑστερήθης; ποῖα σου πάθη ἐνίκησες; ἀχ ἀδελφέ! ἐγώ νομίζω πώς ἐσύ ἔκαμες καί ἔπαθες ἀσυγκρίτως περισσότερον διά νά κολάσης τήν ψυχήν σου, παρά διά νά τήν σώσης, καί πῶς ἐσύ εἶσαι ἕνας ἀπό ἐκείνους ὅπου ἀγωνίζονται ὄχι διά νά κάμουν τό καλόν, ἀλλά διά νά κά¬μουν τό κακόν, καθώς λέγει ὁ προφήτης Ἱερεμίας· «σοφοί εἰσι τοῦ κακοποιῆσαι, τό δέ καλῶς ποιῆσαι οὐκ ἐπέγνωσαν». (δ’ 22) καί ὁ Σολομῶν «ἐν τῇ κακίᾳ ἡ¬μῶν κατεδαπανήθημεν» (Σοφ. ε’ 13) ἐγώ νομίζω πώς ἐσύ μέ τόν μισόν μόνον κόπον ὅπου ἔκαμες διά τά ἀχαλίνωτα πάθη σου ἠμποροῦσες νά φέρης εἰς καλήν κατάστασιν τήν ψυχήν σου. Λοιπόν ἐσύ ὅπου ἐστάθης τόσον πρόθυμος καί ἀνδρεῖος διά νά κολάσης τήν ψυχήν σου, πῶς τώρα δέν ἔχεις ὑπομονήν νά κάμης κανένα ἔργον ἄξιον διά νά τήν σώσης;
Ἐξύπνησαι, ἀγαπητέ, ἀπό ἕνα τόσον ὀλέθριον ὕπνον, καί ἀπό μίαν τόσον ψυχοβλαβῆ ἀμέλειαν, καθώς ὁ Παῦλος σοι παραγγέλλει. «Καί τοῦτο εἰδότες τόν καιρόν, ὅτι ὥρα ἡμᾶς ἥδη ἐξ ὑπνοῦ «ἐγερθῆναι» (Ρωμ. ιγ’. 11) ἐξύπνησαι καί ἄρχισαι νά ζῇς μίαν ζωήν ἀξίαν τῆς χριστιανικῆς σου πίστεως, ἔχοντας ὅλους τούς ἄλλους σου σκοπούς ἕνα παίγνιον, ἐμπρός εἰς τόν σκοπόν τῆς σωτηρίας σου, διότι αὐτός μόνος σοῦ χρειάζεται, καί αὐτός μόνος σέ συμφέρει, ὡς λέγει ὁ Κύριος. «Ἑνός δέ ἐστι χρεία» (Λουκ. ι. 42.) Ὅθεν διόρισαι μίαν ὥραν τῆς ἡμέρας, ἤ τό πρωῒ, ἤ τό ἑσπέρας, διά νά βάλης εἰς πρᾶξιν τοῦτο τό μέγα ἔργον τῆς σωτηρίας σου, καί διά νά γυμνάζεσαι πνευματικῶς, μελετῶντας μέν ἐκεῖνα ὅπου φέρουν εἰς τήν καρδίαν σου φόβον, ἀποχήν τοῦ κακοῦ, κατάνυξιν, μετάνοιαν, καί πόθον τῶν μελλόντων ἀγαθῶν ἐξετάζωντας δέ τάς ἁμαρτίας ὅπου ἔκαμες καί τά πάθη ὅπου σέ πολεμοῦν, διά νά ζητήσης ἀπό τόν Θεόν τήν συγχώρησίν τους, καί διά νά μάθης καί ἐσύ νά τά πολεμᾶς. Καί τελευταῖον ἀναγινώσκοντας ἐκείνας τάς ἀναγνώσεις ὅπου σέ διδάσκουν πῶς νά ἀποκτήσης τάς ἀρετάς, καί πῶς νά φύγηςς τά ἐμπόδια ὅπου εὑρίσκεις εἰς τήν ἀπόκτησίν τους. Τοῦτο δέ ὅπου σοῦ λέγω, πρέπει νά τό κάμνης μάλιστα εἰς τάς τέσσαρας νηστείας τοῦ χρόνου, καί ἐξαιρέτως εἰς τήν μεγάλην τεσσαρακοστήν διά τό ἥσυχον του καιροῦ. Διότι φθάνει σε, ἀδελφέ, φθάνει ὁ καιρός ὅπου ἐξώδευσες εἰς τό νά κάμνης τά θελήματά σου καί τά ἔργα τῶν ἐθνικῶν, ὡς λέγει ὁ θεῖος Πέτρος «ἀρκετός ὑμῖν ὁ παρεληλυθώς χρόνος τοῦ βίου, τό θέλημα τῶν ἐθνῶν κατεργάσασθαι.» (α’. Πετρ. δ’. 3) καί τώρα μεταχειρίσου τόν ἐπίλοιπον καιρόν τῆς ζωῆς σου εἰς τό ἔργον τῆς σωτηρίας σου" μήν εἴπης καί ἐσύ ἐκεῖνο ὅπου εἶπον οἱ Ἰουδαῖοι «οὐχ ᾖκεν ὁ καιρός τοῦ οἰκοδομῆσαι τόν οἶκον Κυρίου» (Ἀγγ. α’. 2) διότι, ποιός ἠξεύρει, μήπως αὐτή ἡ διωρισμένη ὥρα καί αὐτή ἡ ὀλίγη ἡσυχία ὅπου λαμβάνεις, εἶναι τό μέσον ἐκεῖνο ὅπου ἐδιάλεξεν ὁ Θεός, πρίν καταβολῆς κόσμου, διά νά ἐκτελέση μέ αὐτό τήν σωτηρίαν σου; τίς ἠξεύρει, μήπως εἶναι εἰς αὐτήν προσηλωμένος ὁ προορισμός σου; τίς ἠξεύρει μήπως αὐτή ἡ ὀλίγη ὥρα ἔχει νά εἶναι ὁ καιρός ἐκεῖνος ὁ εὐπρόσδεκτος, ὅπου ἔχει νά σοῦ ἀκούση ὁ Κύριος καί νά σοῦ εἴπη «καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου, καί ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι;» ( Ἡσαῒου μθ’. 8). Διά νά σοῦ εὐκολύνωμεν δέ τόν τρόπον εἰς τό νά κάμνης τήν πνευματικήν αὐτήν γύμνασιν, ἰδού ὅπου διά χάριν σου καταστρώνομεν ἐδῶ εἰς τό παρόν βιβλίον τάς μελέτας ταύτας καί ἐξε¬τάσεις, καί ἀναγνώσεις, ἐν εἴδει πνευμα¬τικῶν Γυμνασμάτων.
